به قلم ـ استاد جعفر دیناروند
پایگاه خبری تحلیلی شوش نیوز در نظر دارد از این به بعد روزهای سه شنبه ی هر هفته ، مقالات استاد جعفر دیناروند را برای مخاطبین خود منتشر نماید ؛ از این هفته به موضوع « ناموس فرهنگی یا فرهنگ ناموسی» به قلم این استاد می پردازیم .
مقدمه :
واژه ها دارای معانی مختلفی هستند.این اختلاف ها را انسان ها تفسیر می کنند.گاه به نفع خویش و زمانی به سود دیگران،عمل می کنند.این،تراوش ذهن است که پذیرفتنی نشان می دهد.
آدمی از واژه ها،عبارت می سازد و از عبارات،جمله ها به وجود می آورد تا منظورهای خویش را به دیگران منتقل نماید.تعدد و فراوانی کلمات و عبارات تابع مقاصد انسان ها می گردند.
این که«فرهنگ»،دارای معانی مختلفی است،قابل قبول و این مهم که«ناموس» برای انسان ها مفهومی خاص دارد نیز پذیرفتنی است اما کنار هم قرار دادن این دو واژه،مفاهیم دیگری را نیز به وجود می آورد.
«فرهنگ ناموسی»عبارتی است که با تقدم فرهنگ بر ناموس ساخته می شود در حالی که«ناموس فرهنگی»ارجحیت را به ناموس می دهد.دو واژه در دو عبارت که از نظر انفرادی معنا،هر کلمه مفهوم خاص خود را داراست اما در جمع معنایی این چنین نمی شود.
به راستی فرهنگ ناموسی کدامین تفاوت را نسبت به ناموس فرهنگی داراست؟این اختلاف در جوامع امروزی به چه شکلی،تاثیر گذار است؟انسان های امروز با کدامین شکل،به سقوط یا صعود کشیده می شوند؟
دو واژه در معانی ویژه،بدون تاثیر بر هم و دارای استقلال مفهومی و به شکل انفرادی،به دو عبارت جمعی با دو تقدم،سبب رشد و بالندگی یا سقوط و شکست آدمیت آدم می گردند.
این جابجایی کلمات را انسان ها به وجود می آورند با این هدف که در بهزیستی خویش قرار گیرند.فرهنگ ناموسی را به کار می برند تا بر جنسیت،تمرکز کنند و از ناموس فرهنگی استفاده می کنند تا بر شیوه ها تکیه زنند.با به کارگیری هر یک،وضعیت جوامع نیز متفاوت می شود.رفتارها مختلف و گاه متضاد می گردند و شکل ها به «سنتی» و «پیشرفته» تقسیم بندی می شوند.کردارها در دو قالب«انسانی» و «غیر انسانی»جای می گیرند .جوامعی که بر باور فرهنگ ناموسی عمل می کنند،ویژگی های خاصی دارند.خصوصیاتی که مبنای اصلی تفاوت های آن ها با دیگران می گردد.
همین ویژگی ها را می توان بر مبنای ناموس فرهنگی،به شکلی تازه و متمایز از دیگران دریافت و اساس اختلافات،تفسیر کرد.همه جوامع امروزی این چنین هستند. بنابراین،عبارات،انسان ها را در دو بخش مختلف قرار می دهد.آن ها،یا بر باور فرهنگ ناموسی،عمل می کنند یا ناموس فرهنگی را شیوه زندگی خود برمی گزینند.موفقیت یا عدم آن نیز،تفسیر پذیر می گردد.
ادعای توفیق هر یک تنها،تاکید بر درستی خویشتن است.این،مانند پذیرش «واقعیت» است که هرگز«حقیقت» نیست.یعنی،حقیقت می تواند واقعیت باشد اما واقعیت همیشه حقیقت نیست.فرهنگ ناموسی یا ناموس فرهنگی،دارای کدامین جهت هستند؟واقعیت یا حقیقت؟پرسشی بنیادین که پاسخی بنیادین می طلبد.اگر پرسش و پاسخ از جنس«ریشه»باشند، رفع مسائل انسانی سهل تر می گردند.این یعنی،جوامع انسانی دچار مسائل خود ساخته بسیاری است.آن کس که برای نمایش«غیرت» خود،کسان دیگری را از زندگی کردن محروم می کند و آن کس که برای نشان دادن«آدمیت»خویش، دیگران را زندگی می بخشد.
ظاهر هر دو «انسان» هستند.همان حیوان ناطقی که بر دو پا حرکت می کند،دارای قدرت تفکر است،از قوه عقلانی بهره می برد و از هوش و ذکاوت خود در موقعیت های مختلف، استفاده می کند.این انسان یا تابع فرهنگ ناموسی است و رفتارهای خود را بر اساس آن شکل می دهد یا پیرو ناموس فرهنگی است و مبانی کردارها را بدین شکل می پذیرد. این مهم که این دو عبارت را چگونه می توان کالبد شکافی کرد؟تفاوت ها را دریافت؟توفیقات را ترسیم نمود؟ناتوفیقی ها را رقم زد؟ و در نهایت،از آن نتیجه مطلوب گرفت؟باید به معانی انفرادی هر یک به عنوان،آغازگر موضوع پرداخت.