به قلم ـ استاد جعفر دیناروند
با ورود اسلام به ایران که بدون خونریزی هم نبود، شوش نیز به شکلی، مورد نظر قرار گرفت.عظمت پایتخت زمستانی ساسانیان با سقوط حکومت همچنان پا بر جا ماند.در این برهه، خبرها یکدست نبودند.
شهر با توجه به زیرساخت های دوران باستان در آبیاری و انتقال آب، سر سبز و تولید کننده بود.فعالیت های اقتصادی و ثروتمندی،بدون وقفه ادامه داشت.در این زمان، پرداختن به نمادهای دینی، منعکس کننده اختلاف در باورها بود.
کشف جنازه پیامبر الهی حضرت دانیال(ع) به وسیله موسی اشعری، بخشی از این تناقض تاریخی است.این که در درون اتاقکی، فقط جنازه ای یافت شود و یا در کنار و مجاورت با آن، اشیای قیمتی به تاراج روند، اوج این تناقض را نشان می دهد.
خبر دفن این بنده پاک خداوند بنا بر توصبه مولا علی(ع) به شیوه اسلامی، پذیرفتنی است اما این دفن در درون تابوت و در محلی که آب رودخانه شاوور از روی آن بگذرد، با این سنت همخوانی ندارد.این را نیز می توان تناقضی در تاریخ شوش اسلامی دانست.
در مورد جمله ای منتسب به امام علی(ع) مبنی بر اینکه هر کس برادرم دانیال را زیارت کند مانند آن است که من را زیارت کرده است، سندی منتشر نشده است.آیا این جمله بیان شده است؟
وجود مقبره شاعر شیعی، دعبل خزائی در شوش و احترام به او به عنوان یک مبارز،حقیقتی روشن و قابل قبول است اما خبرهای مربوط به چگونگی ورود وی به شهر و علت آن، دارای اختلافاتی در انتقال است.
خبر فوت این شاعر به دلیل بیماری در حالی که فقط قصد گذر از شوش و رسیدن به امام خود در خراسان داشته، در مقابل خبر تعقیب او به وسیله عمال خلیفه و هدف قرار دادن وی با نیزه زهرآگین و در نتیجه، شهادت ، تناقضی واضح را منتقل می کند.
خبرهایی که در دوران اسلامی به شکل های مختلف، منتشر شدند،گاه ابهاماتی نیز داشته اند.این که وجود صاحبان بارگاه هایی در شوش، با نام، چگونه وارد شده اند؟به چه دلیل، این مسیر را انتخاب کردند؟آیا قصد ماندن داشتند یا این گزینش،صرفا مسیر یابی خاصی بوده؟ از آن جمله است.
وجود مقبره عباس ابن علی که به گلزار شهدا تغییر نام یافت،چگونه وضعیتی را منتقل می کند؟چرا بارگاه او را بازسازی یا توسعه نمی دهند؟این نام با عباس بن علی هفت تپه چه ارتباطی دارد؟خبرها، گویا نیستند.
در شوش اسلامی، خبر از ورود برادر خلیفه و بیتوته کردن در شهر دارد.این خبر، گویا نیست.او به چه منظور و از طرف چه کسی مامور شد و در اصل، ماموریت او چه بود؟
مسجدی در کشفیات باستان شناسی با سردری منقوش به خط کوفی یافت شده است.خبر آن کامل نیست.چه کسی این مسجد را ساخته است؟استقبال از آن چگونه بود؟مردم عهد باستان با این مسجد چه کردند در حالی که زرتشتی بودند.
مقبره تاج العارفین، بدون شک مربوط به دوران اسلامی است.سال ها، بدون تغییر و قدیمی باقی ماند.توضیح آن،قبل از انقلاب وجود نداشت و البته اخیرا کوشش هایی برای یافتن علت ورود وی به منطقه و فوت او صورت گرفته است.
عبدالله بن علی که نامی آشنا و بسیار قدیمی است، مربوط به دوره اسلامی شوش است.کدام خبر از وی منتشر شده است؟فقط خبرهایی که، صرفا سینه به سینه منتقل شده اند که وی از نوادگان امامی معصوم است.کدام امام؟چرا در شوش دفن شد؟
در شوش اسلامی، خبرهای موثقی نیز وجود دارند.این خبرهای اعتقادی نشان می دهند که شوش آن زمان، یک باره مسلمان نشد.زردشتیان هنوز در شهر وجود داشتند.تعداد زیادی از یهودیان دارای کنیسه بودند.
شوش تا قبل از ورود مشعشعیان به خوزستان، اهل سنت بودند.حنبلی بودن در خبرها تایید شده است.خبر بی توجهی خلفای بغداد به شوش هم، نوعی شبهه ایجاد می کند.این نوع نگرش، با گذشت زمان سبب تخلیه شوش و سکوت طولانی تپه ها گردید.آیا قصد از بین بردن تاریخ را داشتند؟
خبرهای شوش اسلامی با ابهام و تناقض، سبب دفن بسیاری از واقعیت ها گردید.عظمت تاریخی شوش و امپراطوری دراز مدت آن، با عملکردهای بغداد نشینان،مورد هجمه و در نتیجه تخلیه آن از ساکنان گردید.راستی،چرا شوش اسلامی در سکوت مطلق قرار گرفت؟
مگر ثروتمند نبود؟ زمین های مستعد نداشت؟کرخه و شاوور در خدمت توسعه نبودند؟بیشه زار، سر سبز و خدادادی نبود؟انواع پرندگان و جانوران کمیاب مانند شیر زرد ایرانی در آن، زندگی نمی کردند؟چه شد؟کینه ای در کار بود؟حسادتی غالب بود؟خبرها ضد و نقیص اند.مظلومیت شوش، آغاز شد.
