به قلم ـ اسماعیل عبدالحسینی
باید قبول کنیم شهر هایی با تیپ جغرافیایی شهر شوش که اتفاقا در میان انبوهی از عوارض طبیعی( رودخانه و دشت های حاصلخیز و مستعد کشاورزی ....) و آثار تاریخی و باستانی محصور گردیده است( در کنار اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه) که در نوع خود یک مزیت ویژه محسوب میشود دارای محدودیت های خاص در زمینه توسعه افقی شهر و به طبع آن توسعه معابر میباشد .
تجربه شهرهایی از نوع شهر ما نشان میدهد که در برنامه ریزی شهری و اجرای طرح های آن شهرها نقش زیست شهروند به عنوان بهره بردار اصلی خدمات شهری مورد تاکید واقع شده است( شهرکاشان ) باید در نظر داشت به صرف انجام یک طرح ابلاغی از بالا به پایین و اجرای آن بدون در نظر گرفتن تناسب آن با نیاز های شهروندان نمیتوان به رشد و توسعه اقتصادی ـاجتماعی آن شهر کمک کرد
برای نمونه میتوان به نقش بارز وسایل نقلیه موتوری( خودرو و موتور سیکلت ) بویژه در سال های اخیر در شهر اشاره کرد که نشان میدهد به عنوان عاملی بازدارنده مانع زیست طبیعی ،روان و مناسب شهروندان در سطح شهر جهت استفاده از دسترسی ها گردیده است ؛ در این اینکه حمل و نقل مدرن گامی موثر در توسعه ارتباطات شهری میباشد شکی نیست اما حمل و نقل در همه جا به صورت یکسان عمل نمی کند .
نگاهی بسیار سطحی و گذرا به نحوه توزیع دسترسی ها و کاربری های شهری نشان میدهد اصراربر استفاده از وسایل نقلیه موتوری برای رسیدن به این دسترسی ها را میتوان به خاطر نوع طراحی شهری دانست ( به طور مثال ترافیک محدوده خیابان های شریعتی و حد فاصل میدان یا زهرا(س) به سمت میدان شهدا )
بررسی ها نشان میدهد در کنار فرهنگ سازی جهت استفاده بهینه از وسایل نقیله موتوری طراحی شهری متناسب با ویژگی های اجتماعی / تاریخی / مذهبی و اقلیمی ـ نقش به سزایی در کاهش استفاده خودرو و در ادامه کاهش بار ترافیکی در پهنه های مورد هدف می گردد
تبدیل خیابان های با ترافیک قابل توجه به گذر و سراهای ۵۰۰ تا ۷۰۰ متری سرپوشیده به صورت تمام سنگفرش با کاربری گذر پیاده روگامی موثر در حل این معضل است( باتوجه به اقلیم شهری بویژه در فصل گرما ) هر چند در این خصوص همکاری و تعامل سازنده شهروندان در اولویت قرار دارد در ادامه با ایجاد گذر ها و سراهای تجاری / خدماتی بر پایه کاربری پیاده رو در پهنه های مختلف شهر برای شهروندان ضمن کاهش بار ترافیک، به صورت محسوس رونق اقتصادی دوچندانی نیز با افزایش زیست شهری( فعالیت همه واحد های خدمات دهنده بواسطه حضور شهروندان ) با توجه به جاذبه های گردشگری و فرهنگی شهر ( احداث بازارچه های دائمی صنایع دستی و...) توسط شهروندان در طول شبانه روز در سطح محدوده های مذکور به بار خواهد آمد ؛البته ابتدا باید نیاز سنجی و امکان سنجی مناسب و متناسب در این خصوص صورت گرفته و در کلیه مراحل اجرای طرح نقش مشارکت شهروندان به عنوان بهره برداران اصلی و واقعی مورد نظر قرار گیرد ؛ می ماند مشکل پارکینگ که آن هم میتوان با احداث پهنه هایی موقت جهت توقف وسایل نقلیه ( توقفگاه ) و نه از نوع پارکینگ های مرسوم که هم زمانبر و هم هزینه بر است تا حدودی براین معضل نیز قائق آمد .