فرهنگی، هنری و رسانه

به بهانه ی 14 اردیبهشت روز بازیگر

به قلم ـ عباس کرم الهی

اگر ما به جامعه نگاهی اجمالی داشته باشیم به صورت روزمره مشاهده می کنیم که انسان این اشرف مخلوقات « در خانه ـ بازار ـ محل کار و تحصیل » غافل از این که بداند در حال بازیگری است و به عبارتی « زندگی می تواند نمایشنلامه ای با سبک ها و شیوه های مختلفی باشد و اعضای خانواده بازیگرانش » .

اما اگر بخواهید به صورت فنی و حرفه ای به بازیگری بپردازیم به این موضوع پی می بریم که اجرای بخشی از زندگی روی سن تئاتر یا جلو دوربین فیلم سینمایی و یا سریال به مراتب سخت تر از کل زندگی است و من در این مقاله ابتدا بازیگری را تعریف کرده و شما را با کازرهایی که انجام می دهد آشنا می نمایم .

بازیگری، در واقع به شخصیت های درون نمایشنامه جان می دهد :

اگر عاشق بازیگری هستید و می خواهید از استعداد و خبلاقیت خود بر روی سن تئاتزر و یا جلوی دوربین استقفاده کنید و البته تحمل سختی های کار را دارید این حرفه می تواند شما را به هدفتان برساند . در واقع وظیفه ی اصلی بازیگر ، « جان بخشیدن به شخصیت ها در تئاتر، فیلم، تلویزیون و رادیو است.» او از کلمات، حرکات و حالت ها در ایفای نقش ها به صورت طبیعی و قابل باور استفاده می کند. به عبارتی بازیگری به معنای حضور بازیگر بر سر صحنه است.

ویژگی های بازیگر:

یکی از مهمترین ویژگی بازیگر، مردم شناسی و داشتن شناخت خوب نسبت به انسان ها و جامعه خود می باشد.به عنوان مثال وقتی می خواهد نقش یک فرد روانی یا یک دیوانه را بازی کند، باید مدتی روی موضوع تحقیق کرده و باشرایط زندگی و خانواده، مشکلات و دغدغه های آنها به خوبی آشنا شود.

همچنین بازیگر باید هوش خوب، سرعت یادگیری مناسب، استعداد و ذوق لازم را داشته و همیشه پذیرای نظرات و انتقادات کارگردان و منتقدان باشد. بازیگران توانمند آنهایی هستند که می توانند نقش های متفاوت و گاهی متضاد را به خوبی اجرا کنند. مهم ترین هنر بازیگر، باور پذیر کردن نقش از سوی تماشاگران می باشد. در صورتی که بازیگر مهارت و تسلط خوبی بر کار خود داشته باشد، می تواند این باور پذیری را در مخاطب ایجاد کند.

تحصیلات بازیگران

معمولا بازیگران یا در رشته دانشگاهی مرتبط تحصیل کرده و یا دوره های بازیگری را گذرانده اند. البته برخی نیز به صورت تجربی وارد شغل بازیگری شده اند که در هر سه مورد می بایست در خود توان حفظ متن و یا به عبارتی دیالوگ های شخصیتی که قرار است نقش آن را بازی کند بیابد .

ساعت کار بازیگر

ساعت کاری بازیگر تقریبا نامنظم است. اغلب تئاترها در شب اجرا می شوند ولی در طول روز نیز بازیگر باید به تمرین و اجرای آزمایشی آن بپردازد. در فیلم و تلویزیون هم معمولا در طول روز باید زمان های زیادی را بین صحنه های فیلم برداری صرف کند. ولی معمولا هر کارگردان برای نظم بخشیدن به ساعات تمرین سه روز در هفته و هر جلسه نهایتاً دو/2 ساعت را درنظر می گیرد ، تا هم بازیگران خسته نشوند و هم به دیگر کارها پرداخته شود .

سفرهای کاری در شغل بازیگری، به خصوص در سینما و تلویزیون، زیاد است و گاهی بازیگر مدت زیادی را از خانواده خود دور می ماند. اما در تئاتر چنین نیست چون بازیگر وقتی که پی اس (نمایشنامه ) را دریافت می کند باید تا زمانی که کار اجرای عمومی نشده از سفرها خود را محروم کند . مگر این که خود یا سیکی از بستگان درجهاول قصد ازدواج داشته و یا خدایی ناکرده یکی از بستگان درجه ی اولش از این دنیا رفته و یا دچار سانحه ی رانندگی شده باشد که در این صورت گروه یک جلسه را به احترام آن بازیگر تعطیل خواهد نمود اما اگر سانحه ی رانندگی به حدی باشد که بازیگر نیاز به استراحت طولانی داشته باشد ، کارگردان از بازیگزران ذخیره ی خود جایگزین خواهد نمود .

وظایف بازیگر در فیلم :

بازیگر زیر نظر یک کارگردان در تیمی از بازیگران و عوامل فیلم کار می کند. ایفای نقش فقط بخش کوچکی از کار یک بازیگر است. وی زمان زیادی را صرف کارهای زیر می کند: « تحقیق و بررسی روی نقش خود برای آشنایی کامل با شرایط و خصوصیات نقش و در نتیجه ایفای بهتر و واقعی تر آن ـ تمرین ـ دادن تست اولیه ـ ارتباط با مدیر برنامه های خود و یافتن نقش بعدی » .

برخی از بازیگران نیز در کنار بازیگری ؛ کارهایی مانند تدریس، عضویت در انجمن های هنری، (گاهی) راه اندازی یک شغل جانبی و… را انجام می دهند.

تفاوت بازیگری در کلان شهرها با شهرهای کوچک :

در کلان شهرهایی نظیر « تهران ـ اصفهان ـ مشهد ـ تبریز ـ اهواز ـ شیراز و .... » هر نمایشی معمولا حداقل یک ماه اجرای عمومی می شود و بهای هر بلیط از 15 تا 30 هزار تومان است در حالی که در شهرستان هایی نظیر شوش حداکثر هر کار 10 شب اجرا دارد و بهای بلیط اگر از 5 هزار تومان باشد مورد استقبال تماشاگران نخواهد بود مگر آن که سبک و شیوه ی اجرای نمایش کمیک باشد و به هر شکلی بوده خنده ای برای تماشاگران داشته باشد و یا این که گروهی از « خرم آباد یا اندیمشک در شوش اجرا داشته باشد» و یا گروهی با دادن چند میلیون تومان به یکی از بازیگران تهران نظیر « رضا رویگری ـ علی صادقی ـ بهنوش بختیاری و » . که در چنین شرایطی ممکن است بعد از کسر هزینه ها و پرداخت بهای اجاره ی سالن ، مبلغ ناچیزی به بازیگر برسد و این تفاوت بزرگ بازی در کلان شهرها با شهرستان هایی نظیر شوش است ، در تهران و دیگر کلان شهرها اگر به بازیگر عنوان حرفه ای نسبت داده می شود به خاطر اسین است که شغل و کسب درآمدش بازیگری است اما در شهرستان ها اگر به بازیگران عنوان آماتور یا نیمه حرفه ای داده می شود به این دلیل است که نمی توان به بازیگری به عنوان شغل نگاه کرد وگرنه حتی به جرأت می توان گفت از نظر « حس ـ حرکت ـ بیان و خلاقیت » در برخی از نمایش ها شهرستانی ها یک سر و گردن از کلانشهرها بالاتر هستند .

سخن کوتاه کنم و به کلیه ی بازیگران استان خوزستان و خصوصاً نقش آفرینان کهن شهر ایران زمین شوش دانیال(ع) نظیر « عبدالحسین رسته خاک ـ محمود بالویی ـ ایمان دیناروند ـ شهرام میرشکاک ـ مسعود کرم الهی ـ مهدی شوهانی ـ بردیا آریان فر ـ قاسم لطيف ـ مصطفی عمله ـ کاظم شوهانی ـ ناجی عباسی نیا ـ صادق اسماعیلی فر ـ مصطفی کرمی ـ حسین یلالی ـ داريوش پارسا ـ احمد خدادادی ـ محمد جواد بابایی ـ حسین مانعی ـ عبدالله شیری ـ عیسی کرملاچعب ـ امیدرضا چنلانی ـ سیده آیدا تفاخ ـ مونا لیاقتمد ـ زینب موسوی ـ خدیجه محتشم ـ کوثر غزی ـ وداد خفی ساری ـ نگار حیدری ـ پریسا غافل زاده و ...... » روز بازیگر را تبریک می گویم و.