به قلم ـ استاد جعفر دیناروند
شناخت واقعی انقلاب های دنیا بدون بررسی واژه ها و کلمات کاربردی آن نوعی نقص را منعکس می نماید.ماهیت شناسی رویدادها نیز تابع همین تفکر است.کلمات با ما حرف می زنند و به معرفی می پردازند.انقلاب اسلامی ایران با تمام زوایایی که برای بررسی دارد از دید واژه شناسی نیز قابل تامل است.
شاید این موردی جدید در ماهیت شناسی باشد اما بدون شک تازگی آن نشان دهنده ی بی اهمیتی آن نیست.واژه هایی که انقلاب ها را به سرانجام رساند قابلیت موشکافی را دارا هستند.کلمات در قالب عبارات و متون گویای بسیار از حقایق نهفته هستند.
به طور مثال واژه ی کاپیتالیسم در انقلاب های شرق نشان از مخالفت درونی با سرمایه داری است.بنابراین می توان چنین ریشه یابی کرد که هر حرکتی که این کلمه را منفور می داند قادر است تا خود را در قالب مبارزات ضد سرمایه داری جای دهد.این مهم در مورد فئودالیسم نیز قابل قبول است.به طور مثال در انقلاب فرانسه وجود این واژه راه را برای مبارزه هموار ساخت و نظام سلطنتی را متغییر ساخت.
واژه شناسی گرچه می تواند فعالیتی تخصصی باشد اما برای شناخت ماهیت انقلاب ها نیاز چندانی به ادبیات مسلط یا آشنایی کامل با رشته ادبی ندارد.واژه ها در انقلاب ها معنایی فراتر از معنای لغوی دارند.شناخت واقعی هر انقلابی از طریق واژه شناسی میسر می شود.تجربه ی ما از انقلاب اسلامی ایران کاملا با این ایده مطابقت دارد.واژه هایی که انقلابیون مطرح می کردند و بعضی در مخالفت با آن ها کلماتی دیگر جانشین می نمودند.
از واژه هایی مانند دموکراسی، رنسانس و یا امپریالیسم چه نتایجی حاصل می شود؟افکار انقلابیون در کدام مسیر قرار می گیرد؟ چرا شناخت واژه ها برای پی بردن به اهداف و مسیرها لازم و ضروری به نظر می رسند؟ بدیهی است که پاسخ به این سئوالات اهمیت موضوع را چند برابر می کند.کسانی که از واژه ی دموکراسی استفاده می کنند، غربگرایانی با نیات خاص هستند.
در اوایل انقلاب و در جریان پیروزی آن واژه هایی مانند فاصله ی طبقاتی را کدامین افراد مطرح می کردند؟برابری و یا حکومت کارگری برای چه منظوری کاربرد داشت؟ ما نیک می دانیم که واژه ها انعکاسی از درون افراد هستند و این حقیقت برای همیشه قابل کنگاش است.سوسیالیسم و داس و چکش چگونه در میان مردم تبلیغ می شدند؟
ما این فعالیت را در ادامه ی انقلاب و حفظ آن نیز مهم می دانیم.استفاده از کلمه ی "رفیق" نشان دهنده ی ماهیت ضد دینی افرادی است که به دنبال حکومتی غیر دینی هستند.این همه تاکید بر واژه ی "بورژوازی" در اوایل انقلاب برای منظوری خاص و البته شناختی عمیق از ماهیت مطرح کنندگان بود.ما در ایران کدامین واژه را موثرتر به کار می بردیم؟
واژه شناسی انقلاب را باید جدی در نظر گرفت.ما معتقدیم که نیازی به بیان مقاصد افراد نیست.کافی است که در کلام او هدفش را بیابیم.طبقه ی کارگر نشان دهنده ی گرایش های کمونیستی در گروه هاست.امروز نیز واژه ها به وفور استفاده می شوند.مردم سالاری دینی واژه ای آشنا برای نشان دادن ماهیت انقلاب اسلامی است.
به نظر ما واژه شناسی کاری انقلابی و علمی است که باعث شناخت بیشتر و عمیق تر انقلاب می گردد.دوری از واژه های انقلابی خصوصا از آن هایی که در موفقیت انقلاب نقش داشتند ضربات جبران ناپذیری بر پیکره ی انقلاب وارد می کند.شاید فراموشی آن واژه ها کاری عمدی و به منظور انحراف انقلاب از مسیر اصلی خود باشد.
باید در این مورد بیشتر حساس بود.ما این موضوع را حیاتی می دانیم و معتقدیم که بعضی از واژه ها صرفا مختص انقلاب ما هستند و دیگران از آن ها برای موفقیت خود استفاده می کنند.البته که مخالفتی با استفاده نداریم و زمینه ی آن را نیز مهیا می سازیم.نگاهی به کلمات به کار رفته در ابعاد زمانی و مکانی انقلاب نشان دهنده ی استثنایی بودن آن است.
واژه هایی مانند « استقلال ، آزادی ، جمهوری اسلامی ـ امام"، "خون بر شمشیر پیروزاست ، محرم ، عاشورا ، شهید ، مرگ بر شاه ، نه شرقی نه غربی ، وامثال آن در انقلاب ایران دارای مفهومی فراتر از لغت شناسی است.واژه ها ماهیت آن را نشان می دهند و مقصد را نیز معین می کنند.واژه شناسی کمک بزرگی به شناخت واقعی انقلاب اسلامی ایران می کند.باید برای این موضوع فعالیت های مستمری صورت گیرد.رهایی آن برابر با از دست دادن فرصتی خاص برای شناساندن است.واژه شناسی را باید جدی گرفت.
