تهیه و تنظیم ـ عباس کرم الهی
ساعت 19جمعه 5آبان ماه 1396 ؛ در سومین شب از دهمین همایش ملی تعزیه و آیین های نمایشی محرم ،مجالس شبیه خوانی «متوکل عباسی از شهرستان شوش و شهادت مسلم ابن عقیل از اصفهان و آیین چوب زنی از شهرستان دزفول » در آستان مقدس عبدالله بن علی(ع) و دعبل خزایی برگزار شد .
به گزارش شوش نیوز ؛ ساعت 19:10 مجلس شبیه خوانی متوکل عباس و پیرزن زائر کاری از گروه تعزیه خوانی مدافعان حرم به تعزیه گردانی صادق اسماعیلی فر در زمینه ی میرعزا با هنرنمایی بسیار زیبای « علی کاظمی در نقش پیرزن زائر و حاج ناصر پیوست ؛ شبیه مرد چاووش و ابوالفضل(ع) » به عنوان اولین برنامه در سومین شب همایش اجرا شد .
به گفته ی صادق اسماعیلی فر ، متوکل عباسی در واقع همان ، ابوالفضل جعفر بن معتصم ؛ دهمین خلیفه عباسی و دشمن سرسخت خاندان علی بن ابیطالب (ع) است که ۱۵ سال حکومت کرد. و دستور داد حرم امام حسین (ع) را ویران کنند و خانه‌های اطراف آن را با خاک یکسان سازند و در آن زمین‌ها کشاورزی کنند. بدرفتاری متوکل با آل علی، موجب اعتراضاتی شد، اما به دلیل جو امنیتی حاکم بر جامعه، به شورش و اعتراض عمومی نینجامید. او بر خلاف مأمون و معتصم عباسی، معتقد به قدیم بودن قرآن بود و بحث و جدل‌ها درباره خلق قرآن را پایان داد. او معتزلیان را منزوی، و حمایت ویژه‌ای از اهل حدیث کرد. در دوران او، مرکز خلافت از بغداد به دمشق و سپس به سامرا منتقل شد و در این مجلس شبیه خوانی از کسانی که قصد دارند به زیارت امام حسین(ع) در کربلا بروند متنفر است و بعضا آنها را به شهادت می رساند .
در این مجلس شبیه خوانی « علی کاظمی ـ حاج ناصر پیوست ـ عظیم دیناروند ـ احمد زرگوش و صادق اسماعیلی » ایفای نقش داشتند و حسین قربان پور و علی احمدی به عنوان گروه موزیک این مجلس را همیاری نمودند .
آیین عزاداری چوب زنی شهرستان دزفول دومین برنامه ای بود که در شب سوم همایش به سرپرستی محمدحسین تابنده پور 64 ساله و با حضور « رضا سپهری و محمد حسین تابتده پور » ؛ دو مداح و 14 نفر که چوب بازی را اجرا کردند ، برگزار شد .
به گفته ی عبدالمحمد نعناع کار رئیس انجمن هنرهای نمایشی شهرستان دزفول ؛ پس از رسیدن کاروان اسرا به شام ، سپاهیان یزید از بیم آن که وجدان های خفته ی مردم آن دیار ؛ بیدار و برانگیخته شود ؛ گرد خرابه ه ای شام با ایجاد همهمه ی ناشی از کوبیدن سنگ ها به یکدیگر مانع رسیدن صدای مظلومیت و فریادهای حق طلبانه کودکان اهل بیت(ع) به مردم می شدند ؛ سنت کهن چوب زنی به بازسازی و روایت نمایشی این رویداد در قالب حرکات نمادین و شکل گرایانه می پردازد .
نعناع کار در ادامه افزود : این سنت از سال 1295 هـ . ش (101 سال پیش » در دزفول ابتدا به صورت سنگ زنی پدید آمده و در محله ی قدیم آن دوران مانند محله ی « چولیان ـ تکیه ی خسرو خان ـ کوی کلانتریان و چند منطقه ی دیگر » اجرا شده است و به لحاظ موسیقایی ؛ نواهای آیین در دستگاه چهارگاه و گوشه رجز به صورت بحرطویل اجرا می شود .
وی در پایان گفت : از نخستین مداحان این سنت می توان به « مرحوم ملا عبده لطفعلی ـ مرحوم جواد طاهر بقال و مرحوم ملامحمد تقی ذاکر صالحی » و از اساتید در قید حیات می توان از « رضا سپهری و محمد حسین تابتده پور » نام برد .
بخش پایانی سومین شب از دهمین همایش ملی تعزیه و آیین های نمایشی محرم ؛ اجرای مجلس شبیه خوانی شهادت مسلم ابن عقیل(ع) به سرپرستی حاج محمد مؤمن زاده از شهرستان اصفهان بود که در زمینه ی میرعزا به هنرنمایی بسیار زیبای « محسن مؤمن زاده ایفاگر نقش مسلم ابن عقیل و نقش ابن زیاد که در کتابچه ی به نام و نام خانوادگی ایشان اشاره ای نشده » اجرا گردید .
استاد دکتر حسین مؤمن زاده که ساعت 16 در پلاتوی تار نیایش سومن کارگاه آموزشی را با موضوع « ش تیه یست ان و روش ه مخا خوا در تعزیه » را بر ده داشت در مورد تاریخچه ی گروه تعزیه ی حسینیه ی بزرگ خولنجان گفت : این گروه در سال 1330 توسط زنده یاد استاد حاج عبدالزارق مؤمن زاده در حسینه ی اعظم خولنجان تأسیس گردید ، البته اجرای تعزیه در خولنجان به بیش از 120 سال پیش برمی گردد اما از زمانی که به ثبت رسید 66 سال از آن زمان می گذرد .
وی افزود : حسینیه اعظم خولنجان در کیلومتر 5 جاده مبارکه ـ اصفهان و در فاصله ی 45 کیلومتری از مرکز استان اصفهان و در مرکزیت خولنجان قرار دارد که بیشترین هزینه ساخت این مسجد توسط حاج منوچهر مومن زاده ، تأمین و پرداخت شده است و در واقع باید گفت که این گروه متعلق به خانواده ی مأمن زاده است که از خود یک شهید هم تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و اسلام نموده است .
در این مجلس شبیه خوانی که محمد مؤمن زاده آن را تعزیه گردانی کرد ؛ « حاج اسدالله مؤمن زاده ـ محسن مؤمون زاده ـ حمید مؤمن زاده ـ سعید مؤمن زاده ـ علیداد اکبری ـ جواد جوادی ـ ارسلان سعیدی ـ سید مهدی میرحسینی ـ استاد علی جون معنوی زاده و کاظم اسماعیلی » ایفای نقش داشتند ؛ حسینعلی مؤمن زاده به عنوان محقق و کارشناس گروه را یاری نمود و غلامرضا هاشمی و ماشاالله احمدی به عنوان نوازنده ی « ترومپت ـ نی نقاره و طبل ریز » شبیه خوانان را همراهی کرد ند .
از نکات مهم و حائز اهمیت شب سوم می توان به « شروع به موقع ـ نظم و انضباط و حضور جمعیت تا آخرین لحظه » اشاره کرد که سه عامل باعث این شب به یادماندنی بود ، 1 ـ فاطمه ی دیناروند سرپرست اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شوش به خاطر مدیریت ایده آل 2 ـ آرش سهرابی دبیر همایش 3 ـ مصطفی رحیم خانی به عنوان مجری که هر چند جوانی جویای نام است اما نسبت به دو شب قبل ، بهتر ، مطلوب تر و بی نقص مجری گری نمود .
شایان ذکر است « عبدالحسن آل کثیر معاونت فرمانداری شهرستان شوش ، ناصر چنانی معاونت امور هنری و سینمایی اداره ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان ، ندا شفیعی رئیس اداره ی هنری اداره کل ، فاطمه دیناروند سرپرست اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شوش ، شریف احمدی رئیس سابق اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شوش ، حاج عبدالرضا یاحسن و محمود غیاثی از پیشکسوتان تعزیه ی شهرستان شوش ، دکتر علیرضا کریمی ، داریوش پارسا ، کریم ستاوی ، مجتبی پناهی و فائقه شیرک اعضای هیئت مدیره ی انجمن روزنامه نگاران ، استاد جعفر دیناروند ، استاد منصوره فروغی راد و زینب مخیطی از اعضای اتاق فکر انجمن روزنامه نگاران ، علی طالبی رئیس انجمن هنرهای تجسمی و......... » حضور داشتند .
باید این نکته را افزود : که محمد جواد خصافی به عنوان مسئول سیستم صوتی ـ رضا ذاکری به عنوان ناظر کمیته ها ـ عیسی کرملاچعب به عنوان عضو کمیته ی تدارکات و فاطمه رضایی خویی به عنوان عکاس انجمن روزنامه نگاران ، سیده لیلا هاشمی و امیرحسین حیوری به عنوان اعضای کمیته ی هماهنگ کننده ، صادق باطولی ، جاسم ستادی ، زهرا مهرابی ، شهناز جزایری و راضیه ستاوی به عنوان اعضای کمیته ی انتظامات در این سه شب بیشترین همکاری را با همایش داشتند .
