به قلم ـ عباس کرم الهی
در حالی که 19 روز دیگر به برگزاری ششمین دوره ی انتخابات هیئت مدیره و بازرسان و همچنین اولین دوره انتخابات انجمن اولیاء و مربیان گروه تئاتر اندیشه باقیمانده است ؛ یک ایده ی بسیار جالب به ذهنم خطور کرده که اگر خدا بخواهد آن را اجرا خواهیم کرد و آن برگزاتری جشنواره داخلی تئاتر است .
رگزاری جشنواره ها با توجه به پتانسیل های مختلف « هنری ؛ فرهنگی ؛ اجتماعی و اقتصادی و... » که در خود دارند بسیار مورد توجه مردم و مسئولان شهرهای مختلف جهان است. یک جشنواره اگر به درستی برنامه ریزی و اجرا شود، می تواند تاریخ یک شهر را تغییر دهد.
شاید کمتر کسی باشد که تا کنون چیزی از اولین جشنواره داخلی تئاتر شوش که در محیط باز اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شوش برگزار شده بود شنیده باشد . . در این جشنواره هر شب یک گروه از بچه های شوش اجرا داشت و قبل از آن یک قطعه موسیقی هم توسط انجمن موسیقی اجرا می گردید ؛ « استاد سید جلال حسینی با نمایش پنجره ای بر بادها نوشته ی دکتر فرهاد ناظر زاده کرمانی ـ غلامرضا پورطالب با نمایش بادبانها نوشته رضا نجفی ـ عبدالحسین رسته خاک با نمایش خرس نوشته ی آنتون پاولاویچ چِخوف ـ محمد بیلاوی با نمایشآدم ها نوشته ی اثر استفان کَرَم ـ سمیرا حسنی راد با نمایش رقص پروانه ها نوشته ی مونا امین سرشت و عباس کرم الهی با نمایش حکایت همچمان باقیست نوشته و کار خودم» شش شب اجرای جشنواره ی داخلی را پر کرده بودند که هر شب مملو از تماشاگر بود آن زمان رئیس انجمن من و رئیس اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی دکتر محمد جوروند بود .
اما برای اینکه جشنواره ای موفق داشته باشیم، نکته های زیادی است که باید به آنها توجه کنیم و برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم. این نکات برای هر جشنواره می‌تواند متفاوت باشد اما برخی از جوانب در برنامه ریزی بیشترِ جشنواره ها مشترک است.
در جشنواره ایی که اگر افراد تئاتری انتخاب شدند و همه یک دل و یک رنگ بودند با کمک ؛ حمایت و پشتیبانی علیرضا چراخابی رئیس اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ حاج ناجی عباسی نیا رئیس انجمن هنرهای نمایشی و علی رضایی فرد مدیر کانون بسیج رسانه به برخی از نکات طلایی و کلیدی برپایی جشنواره ی داخلی شهدای هنرمند اشاره می کنم :
کلید اول: مشخص کردن چهار چوب اولیه ( انتخاب دامنه )
مشخص کردن محدوده و چهارچوب اصلی جشنواره اولین گام مهم در چگونگی برگزاری جشنواره است. محدوده جشنواره شما بر تمام تصمیم های مهم شما تاثیر می گذارد.
سئوالاتی که برای تعریف دامنه به شما کمک می کند عبارتند از:
1 ) ـ جشنواره در ابعادی برگزاری می شود؟
2 ) ـ چند نفر می خواهید در آن حضور پیدا کنند؟
3 ) ـ با توجه به موضوع و مخاطبان کدام محل برگزاری مناسب است؟
4 ) ـ امکانات رفاهی محل (سرویس های بهداشتی ، محل پارک خودرو ، دسترسی آسان و ...) چیست؟
5 ) ـ چه مجوزهایی برای برپایی آن لازم است؟ ( قوانین و مقررات شهری و غیره را بررسی کنید و با مقامات محلی و انتظامی ملاقات کنید و دیدگاه خود را با آنها در میان بگذارید. بدون این هماهنگی ها جشنواره ی شما هرگز اتفاق نخواهد افتاد)
6 ) ـ منابع مالی جشنواره از کجا تامین می شود؟ (بسیاری از بودجه های جشنواره ها شامل ترکیبی از سرمایه ی اولیه، کمک مالی و جذب سرمایه هستند و درصد هرکدام بستگی به ساختار جشنواره شما دارد.)
7 ) ـ جشنواره قرار است طی چند سال برگزار شود؟ ( بسیاری از جشنواره ها این سئوال را نادیده می گیرند. اما اگر به فکر توسعه و سود آوری جشنواره خود هستید حتما یک طرح ۵ ساله را که شامل هر دو فرصت رشد و چالش ها است، تهیه کنید زیرا اغلب جشنواره ها در بلند مدت سود آور هستند.)
کلید دوم: انتخاب ساختار
حالا که شما دامنه ی فعالیت خود را مشخص کرده‌اید، باید برای آن ساختار ایجاد کرده و بخش های مختلف را سازمان دهی کنید. اینکه می خواهید خودتان تمامی مراحل کار را برنامه ریزی کرده و به عهده بگیرید یا آن را به شرکت های برگزار کننده واگذار کنید؛ تصمیم مهمی است. اگرچه برگزاری کامل جشنواره توسط شرکت ها ممکن است هزینه بالاتری را در بر می گیرد اما مطمئنا کیفیت بهتری را ارائه می دهد. اگر بودجه کافی برای این کار ندارید، بهترین راه سپردن بخشی از مسئولیت ها به این مجموعه ها است. به عنوان مثال : « بخش تبلیغات، عکاسی و فیلمبرداری جشنواره» را به یک مجموعه معتبر در این زمینه بسپارید و انرژی خود را در بخش های دیگر بگذارید.
کلید سوم : انتخاب تیم
انتخاب تیم بسته به وسعت ، نوع و بودجه تعداد کارکنان در جشنواره های مختلف متفاوت است. بدون شک تعداد افراد مشغول در برگزاری یک جشنواره کوچک غذاهای محلی با تعداد کارکنان یک جشنواره بین المللی مثل فیلم فجر متفاوت است. حال آنکه برخی از جشنواره ها (مانند خیریه ها) صد در صد داوطلبانه اداره می شوند. اما آنچه که در انتخاب تیم کاری، صرف نظر از تعداد ، مؤثر است کارایی افراد گروه است. سعی کنید در انتخاب تیم، کسانی را انتخاب کنید که انگیزه و توانایی لازم برای انجام مسئولیت ها را داشته باشند تا انرژی و هزینه به درستی صرف شود.
کلید چهارم : انتخاب شرکا
اکنون که تیم داخلی را تشکیل دادید، وقت آن است که تصمیم بگیرید به شرکت‌های دیگری برای همکاری نیاز دارید یا خیر.
راه اندازی وب سایت جشنواره، دعوت از هنرمندان، استفاده از تیم های صدابردار و نورپردازی و تبلیغات « مانند تهیه پوستر ، عکاسی و فیلمبرداری» از جمله بخش‌هایی هستند که برای انجام آنها نیازمند مشارکت شرکت های دیگری هستید.
کلید پنجم : انتخاب شرکت کنندگان
شرکت کنندگان یک جشنواره دو دسته هستند. دسته اول افرادی که به عنوان خریدار یا بیننده حضور پیدا می کنند. بسته به نوع جشنواره (هنری ، علمی ، مذهبی ، خیریه ) نوع حضور افراد هم متغیر است. بیشترِ فستیوال ها به صورت عمومی برگزار می شوند و از طریق فروش بلیط بخشی از منابع مالی را تأمین می کنند.که در این مورد باید سیستم بلیط فروشی مناسب طراحی و اجرا شود. اما خیلی از جشنواره ها هم بصورت رایگان برگزار می شوند و عموم مردم در آن شرکت می کنند. برخی از آنها هم بصورت خصوصی و با تعداد افراد نسبتاً محدود و مشخص برگزار می شوند.
دسته دوم هنرمندان یا فروشندگان هستند. این افراد با توجه به فراخوان داده شده پیش از آغاز مراسم، فرمهای درخواستی را از طریق وب سایت جشنواره و طرق دیگر پر کرده و به همراه نمونه کارهای خود ارسال می کنند. مدیران جشنواره آثار را بازبینی و بررسی نموده و از بهترین ها برای حضور در جشنواره دعوت می کنند.
کلید ششم: اطلاع رسانی
شاید بتوان گفت مهم ترین گام برگزاری هر رویدادی اطلاع رسانی درست و به موقع است. تلاش کنید رسانه های مناسب را انتخاب و حداکثر استفاده را با توجه به بودجه تان از آنها ببرید. تبلیغات محیطی ، تبلیغ در سایت ها و شبکه های اجتماعی مختلف و مرتبط را فراموش نکنید. خصوصاً اگر این یک رویداد عمومی باشد و فروش بلیط داشته باشید باید با اطلاع رسانی وسیع و درست مخاطبان و طرفداران خود را ترغیب کنید که در سریعترین زمان بلیط بخرند.
کلید هفتم: برنامه بلند مدت داشته باشید
همان‌گونه که در ابتدای اشاره کردم، اغلب جشنواره ها در بلند مدت به سود آوری می رسند. در بیشتر موارد فستیوال ها در سه سال اول یا حتی بیشتر، درست مثل هر نوع کسب و کار دیگر، سود آوری ندارند. بنابراین اگر در سال اول برگزاری سودی نصیبتان نشد، نا امید نشوید زیرا جشنواره ها اگر درست برنامه ریزی شوند در بلند مدت(حداقل۵ ساله) موفقیت های شگفت انگیز و فوق العاده به ارمغان می آورند؛ اما اگر به هر دلیلی توانایی و فرصت برنامه ریزی برای انبوه کارهای یک جشنواره را ندارید می توانید با همکاران ما در کانون آگهی تبلیغاتی نسیم سبز تماس بگیرید آنها حتماً بهترین راهکارها را با توجه به شرایط شما پیشنهاد خواهند داد.
