تهیه و تنظیم ـ عباس کرم الهی
تا قبل از جابه جایی معلمین و آشنایی با محل جدید تدریس خویش ، در یکی از روستا دانش آموزی به نام سید فوأد فاضلی مطلق با دستانی متورم وقتی به مدسه می رود معلم سابقش او را هر چند از نظر قد کوتاه تر از بقیه ی دانش آموزان است در ردیف آخر می نشاند .
دانش آموز وقتی که با این رفتار مواجه می شود هم چون یک جذامی از خود متنفر می گردد ، تا این که معلمی به نام محمدرضا محرابی که سال قبل به عنوان یکی از معلمان نمونه معرفی شده بود به این آموزشگاه می آید ووقتی که مشاهده می کند دانش آموزان از فوأد دوری می کنند ، با مهربانی به او محبت می کند و از ردیف آخر وی را به اولین ردیف می نشاند ، با او خوش و بش می کند و صورتش را می بوست تا این که خانواده ی فاضلی مطلق شاهد شادابی فوأد در خانه می شوند که به درس خواندن علاقه ی وافری نشان می دهد ، لذا نزد معلم مهربانش می روند تا این که متوجه می شود می بایست فوأد را به نزد پزشک ببرند .
وقتی که فوأد چند بار به دکتر برده می شود و یک سری آزمایش ها و سونوگرافی ها را در شهرستان اهواز پشت سر می گذارد بیماری اش شناسایی می گردد که در زیر به طور کامل در مورد این بیماری پرداخته ایم .
قابل توجه مخاطبین ؛ تمام مطالب اشاره شده در بالا گفته های محمدرضا مهرابی است که ما پس از تأیید خودشان اقدام به نشر کرده ایم .
تومورهاي عروقي طحال :
تومورهاي عروقي شايعترين تومورهاي اوليه طحال هستند كه انواع خوش خيم يا بدخيم دارند. يكي از انواع اين تومورها همانژيوم است كه جزء تومورهاي عروقي طحال و خوش خيم است. همانژيوم سير كندي دارد و اندازه هاي بزرگ آن نادر است. اين تومور در اغلب موارد بدون علامت است و بيشتر به صورت اتفاقي در زمان راديوگرافي، لاپاراتومي يا اتوپسي ديده مي شود.
شرح مورد: بيمار خانم جواني با علايم تهوع، استفراغ، خونريزي از بيني و بزرگي شديد طحال بستري شد. در بررسيهاي راديوگرافيك همانژيوم طحالي مطرح گرديد پس از اسپلنكتومي و بررسي يافته هاي آسيب شناسي، تشخيص مورد تاييد قرار گرفت. علايم آزمايشگاهي و باليني بيمار پس از جراحي بهبود يافت.
نتيجه گيري: به نظر ميرسد توده هاي طحالي گرچه ناشايع هستند، اما بررسي و پيگيري باليني، آزمايشگاهي و راديوگرافيك بيماران مي تواند راهگشاي تشخيص درست باشد. در بيماران علامت دار، با توجه به خطر بالاي بيوپسي سوزني از ضايعات طحالي، طحال برداري مي تواند پايان بخش شك تشخيصي و علايم و نشانه هاي بيماري باشد.
ورم انواع مختلفي دارد!
ادم يا ورم به‌طور كلي به دو دسته تقسيم مي‌شود؛ ورم‌هاي كلي يا منتشر در تمام بدن و ورم‌هاي موضعي كه فقط در يك نقطه خاصي از بدن ايجاد مي‌شوند. ورم‌ها را همچنين مي‌توان به دو نوع گوده‌گذار و غيرگوده‌گذار تقسيم كرد. در ورم‌هاي گوده‌گذار وقتي دست‌مان را روي منطقه ورم‌كرده مي‌گذاريم و 30 ثانيه نگه مي‌داريم و بعد برمي‌داريم جاي آن در ناحيه باقي مي‌ماند. اين حالت ناشي از تغيير مايع ميان‌بافتي زير سلول‌هاست كه به اطراف منتقل مي‌شود و گودي در آن ناحيه ايجاد مي‌كند اما در ورم‌هاي غيرگوده‌گذار با فشار انگشت، جاي آن باقي نمي‌ماند.
ورم‌هاي گوده‌گذار معمولا به علت چند دسته از بيماري‌هاي كلي مثل بيماري‌هاي كليوي، قلبي، كبدي، كمبود پروتئين و. . . ایجاد می‌شوند. ورم‌هاي غير گوده‌گذار نيز بيشتر به دنبال اختلالات سيستم لنفاوي يا اختلال در بازگشت وريدي اتفاق مي‌افتند و معمولا موضعي هستند؛ براي مثال ممكن است فردي در ناحيه لگن جراحي شود و به دنبال آن يكي از پاهايش ورم كند يا ممكن است سينه و غدد لنفاوي‌اش را جراحي كنند و به دنبال آن يكي از دستانش ورم كند يا در مثالي ديگر بيماري را تصور كنيد كه عمل قلب باز انجام داده و به دليل اينكه از ناحيه پايش يك تكه وريد برداشته شده دچار ورم منطقه‌اي در آن قسمت از پا شده‌است.
شايد مشكل از كليه و كبد باشد!
يكي از دلايل ورم‌هاي گوده‌گذار بيماري كليوي و دفع پروتئين است؛ براي مثال اين نوع ورم در سندرم‌هاي نفروتيك (نوعي اختلال در كليه كه باعث دفع پروتئين مي‌شود) به دنبال بيماري‌هاي عفوني، ديابت، فشار خون يا گلومرونفريت‌ها (التهاب كليه) ديده مي‌شود.
در واقع هرگاه ميزان پروتئين خون پايين مي‌آيد آب به‌راحتي از درون عروق به بافت‌هاي زيرجلدي نفوذ پيدا مي‌كند و باعث تورم مي‌شود. همان‌طور كه گفته شد اين ورم در بيماري‌هاي كليوي ناشي از دفع پروتئين است اما در بيماري‌هاي كبدي ناشي از عدم توليد پروتئين است بنابراين هر دوي اين موارد باعث ورم مي‌شوند.
هر ورمي خطرناك نيست
هر ورمي خطرناك نيست و خوشبختانه اكثر علل ورم قابل درمان هستند از جمله بيماري‌هاي كليوي، كبدي، كمبود پروتئين و بيماري‌هاي ناشي از نارسايي‌هاي قلب. ورم ناشي از اين بيماري‌ها را مي‌توان با كاهش نمك مصرفي و استفاده از داروهاي اختصاصي و داروهاي مدر برطرف كرد.
ورم دست نشانه چيست؟
علت ورم دست بستگي به اين دارد كه چقدر از دست درگير شده باشد؛ براي مثال اگر ورم فقط تا ناحيه مچ دست‌ها باشد احتمال وجود يك بيماري شايع مثل اسكلرودرمي (نوعي بيماري روماتيسمي) پررنگ مي‌شود. از ديگر بيماري‌هايي كه باعث تورم و التهاب پشت دست‌ها مي‌شود مي‌توان به بيماري آرتريت روماتوئيد، تنوسينوويت (ورم غلاف تاندون) و بيماري‌هاي روماتولوژيك اشاره كرد.
اگر هم ورم در كل دست و يك‌طرفه باشد اختلالات ديگري مطرح مي‌شود؛ براي مثال كساني كه دنده‌هاي گردني بزرگ دارند ممكن است تخليه سيستم وريدي‌شان در شبكه بازويي مختل شود و دست‌شان ورم كند. علاوه بر اين همان لخته‌اي كه در پا ممكن است ايجاد شود در دست هم مي‌تواند تشكيل شود و تورم ايجاد كند. اگر هم هر دو دست با هم ورم كنند احتمال بيماري‌هاي سيستميك وجود دارد. گاهي نيز متاسفانه علل سرطاني (مثل سرطان پستان و غدد لنفاوي) باعث ورم يك‌طرفه و غير گوده‌گذار در دست‌ها مي‌شوند.
سه مرحله براي تشخيص علت ورم!
در تشخيص علت ورم‌هاي كلي توجه به سه نكته ضروري است:
1 ـ اگر ورم ناشي از اختلالات كليوي باشد بايد يك آزمايش ادرار درخواست شود تا ميزان دفع پروتئین مشخص شود. همچنين بايد ميزان BUN و كراتينين خون اندازه‌گيري شود تا بتوان از اين طريق كاركرد كليه را بررسي كرد.
2 ـ در تشخيص ورم‌هاي ناشي از مشكلات كبدي بايد آزمايش‌هايي براي اندازه‌گيري آلبومين و پروتئين خون درخواست شود. در قدم‌هاي جلوتر نيز سونوگرافي و اندازه‌گيري آنزيم‌هاي اختصاصي كبدي، PT و. . . به تشخيص كمك مي‌كند.
3 ـ در تشخيص ورم‌هاي ناشي از نارسايي قلبي، گرفتن شرح حال بيمار بسيار كمك‌كننده است براي مثال داشتن تنگي نفس، سابقه سكته‌هاي قلبي و. . . همگي باعث مي‌شود بيشتر به مشكلات قلبي شك كنيم که در اين صورت بايد درخواست مشاوره قلب، نوار قلبي و اكو داده شود.
اگر ورم همراه با درد باشد. . .
بعضي ورم‌ها همراه با درد هستند از جمله ورمي كه به صورت موضعي و به دنبال بيماري‌هايي چون روماتيسم، نقرس و. . . روي مفاصل دست و پا ايجاد مي‌شود. براي مثال افرادي كه گوشت قرمز زياد مي‌خورند، اسيد اوريك در مفاصل‌شان رسوب مي‌كند و قاعده شست‌شان متورم و بسيار دردناك مي‌شود. يكي ديگر از انواع ورم‌هاي دردناك، ورمي است كه به دنبال سلوليت‌ها يا عفونت‌هاي موضعي ايجاد مي‌شود. براي مثال در بيماران ديابتي ممكن است گوشه پاي‌شان زخم شود و دور آن ورم كند كه اين ورم همراه با درد است و نشانه‌اي از عفونت موضعي است.
نكته: مصرف گوشت قرمز به تنهايي دليل ورم كردن دست‌ها نیست مگر اينكه زياده‌روي در مصرف گوشت باعث افزايش دريافت پورين شده و بيماري نقرس ايجاد شود.
نكته: داروهاي مسكن نيز مي‌توانند باعث ايجاد ورم شوند البته به شرطي كه مصرف‌شان طولاني و بيش از حد باشد و منجر به نارسايي كليوي شود بنابراين مصرف محدود و كم آنها باعث ورم نخواهد شد. به‌طور كلي تمامي داروهايي كه باعث عوارض كليوي و كبدي مي‌شوند مي‌توانند ورم ايجاد كنند. كورتون نيز يكي ديگر از داروهايي است كه زياده‌روي در مصرف آن باعث ورم مي‌شود.
نكته: در صورت وقوع ورم توصيه مي‌شود از سنگینی وزن‌تان روي آن اندام خودداري كرده و ترجيحا آن را تكان ندهيد. در اولين فرصت نيز به پزشك مراجعه كنيد.
هشدار: اگر علت ورم به موقع تشخيص داده شود قابل درمان است اما اگر براي درمان آن دير اقدام شود احتمال دارد فرد دچار عوارض بالقوه خطرناكی شود.
