پنجشنبه پنجم مردادماه 1396 مصادف است با سالروز اولین اقامه ی نماز جمعه ، پس ازپیروزی انقلاب اسلامی ایران به امامت مجاهد نستوه حضرت آیت الله سید محمود طالقانی در تهران ، لذا بر آن هستیم که به اختصار گذری داشته باشیم به تاریخچه ی نمازجمع از صدر اسلام تاکنون .
به گزارش روابط عمومی اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شوش ؛ اولین نماز جمعه از طرف حضرت پیامبراکرم (ص) در روز اول ماه ربیع الاول, در پایان هجرت, از مکه به مدینه برگزار گردید, و مکان آن در وادی «رامونا» بود که بعدها مسجدی به نام «جمعه» در آنجا ساخته شد .
این مطلب که اولین نماز جمعه اسلام از طرف پیامبراکرم(ص) در آستانه تأسیس اولین دولت اسلامی برگزار شد، برای ما بسیار اهمیت دارد و پیوند نزدیک و عمیق بین نماز جمعه با امور سیاسی و حاکمیت اسلام را به خوبی نشان می دهد و می توان گفت برگزاری نمازجمعه، تجلی مهمی از حاکمیت اسلام بوده است. نظر به این که حکومت و ولایت، از دیدگاه شیعه، حق ائمه اطهار(ع) است، برگزاری نمازجمعه به عنوان تجلی حاکمیت مشروع در اسلام نیز از حقوق و وظایف ائمه اطهار(ع) می باشد، اما در طول تاریخ، به علت تحولات نامطلوبی که در حکومت اسلامی بوقوع پیوست، اکثر ائمه(ع) به استثناء مولای متقیان حضرت علی(ع)، از برگزاری نمازجمعه محروم شدند.
نمازجمعه در ایران :
این سنت اسلامی، قبل از انقلاب اسلامی، در دوره صفویان، که نخستین حکومت مستقل و منظم شیعی است، از بیشترین رونق ظاهری برخوردار بود و یکی از مهم ترین عوامل آن، توجه جدی فقیه بزرگ مرحوم محقق کرکی، به نماز جمعه بود. پس از صفویان، نمازجمعه اهمیت خود را از دست داد و این روند ادامه داشت تا اینکه در دوره پهلوی، نه تنها نماز جمعه به فراموشی سپرده شد، بلکه با آن به مخالفت برخاستند. با ظهور انقلاب اسلامی، این سنت دیرپای محمدی(ص) احیا و جایگاه ویژه خود را پیدا کرد.
احیای واقعی نمازجمعه در ایران، یکی از دست آوردهای عظیم انقلاب کبیر اسلامی ایران است و ما آن را مانند بسیاری از برکات، مدیون حضرت امام(ره) هستیم.
حضرت امام(ره) در کتاب «کشف الاسرار» که در اولین سال های سلطنت محمدرضا شاه انتشار یافت، اشاره کوتاهی به مسأله نمازجمعه کردند، ولی در کتاب «تحریرالوسیله» که در زمان تبعید به ترکیه تألیف فرمودند، به طور مشروح پیرامون آن مسایلی را ذکر کردند.
البته بعضی از مسائل مربوط به نمازجمعه که در این کتاب آمده است، در اکثر کتب فقهی شیعه و حتی غیرشیعه به چشم می خورد؛ مانند: « مسائل مربوط به محل برگزاری نماز، تعداد شرکت کنندگان و...» ولی یکی از مسایل مربوط به نمازجمعه، در کتاب تحریرالوسیله حضرت امام(ره) مسأله ای است که نسبت به آن دوران، کاملاً تازگی داشت. ایشان در آنجا می فرمایند: « نماز جمعه از اهمیت سیاسی فوق العاده ای برخوردار است»، و تأکید می کنند که اسلام، دین سیاست است و هرکس خیال کند که اسلام منفک از سیاست است، جاهل بوده و از اسلام و سیاست اطلاع ندارد.
این بیان واضح و قاطع حضرت امام(ره) از چند منظر دارای اهمیت می باشد، ولی در احیای نماز جمعه، به عنوان تجلی ترکیب اسلام و سیاست، نقش فوق العاده مهمی داشته است.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، در بعضی از شهرهای ایران، از جمله: « قم و اصفهان »، از طرف روحانیت انقلابی و مردم، نمازجمعه اقامه و مسایل روز، خیانت و وابستگی رژیم منفور سلطنتی، جنایات آمریکا و صهیونیسم مطرح می شد.
ولی برگزاری رسمی نمازجمعه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در اولین تابستان آغاز شد و مرحوم آیت الله طالقانی(ره) در این امر نقش مؤثری داشتند و برخی از علما در تماس با حضرت امام(ره) پیشنهاد کردند که برای تعیین امام جمعه در اکثر شهرهای ایران اقدام نمایند. حضرت امام(ره) به عنوان رهبر جمهوری اسلامی و ولی امر مسلمین، امام جمعه اکثر شهرهای مهم ایران را تعیین کردند. در کنگره جهانی ائمه جمعه و جماعات، که شرکت کنندگان آن به محضر حضرت امام(ره) رسیدند، ایشان در بیاناتی گهربار اشاره فرمودند: « نمازجمعه یکی از بزرگ ترین پدیده های اسلامی و یکی از مهم ترین ره آوردهای انقلاب اسلامی ما است. اگر این انقلاب اسلامی جز این نماز جمعه به ما چیز دیگری نداده بود، برای ملت ما و مسلمین کافی بود.»بنابراین، برقراری نمازجمعه از نظر حضرت امام(ره) فوق العاده اهمیت داشت، نه تنها به این خاطر که نمازجمعه به منزله حج کوچکی است و توده های مسلمان در یک شهر گرد هم جمع می شوند، بلکه مهم آن است که بعد از شرکت در نمازجمعه، از خطیب دانشمند و عالمی که نماز جمعه را برگزار می کند، چه مطالبی را می شنوند. لذا امام(ره) فرمودند:« در خطبه نمازجمعه، مقدرات مملکت باید بیان شود، مسایل سیاسی مملکت جریان باید پیدا کند، مسایل اجتماعی در مملکت باید جریان پیدا کند، گرفتاری ها و اختلافات مسلمان ها در آن خطبه ها باید حل شود و رفع شود. نمازجمعه عبادت است، لیکن عبادتی که مدغم در سیاست است، سیاست مدغم در عبادت است.»
احیای نمازجمعه در ایران مانند اکثر جنبه های انقلاب، انعکاس وسیعی در سایر کشورهای اسلامی داشته است، یکی از میهمانان خارجی می گوید: وقتی برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب به ایران مسافرت کردم، وقتی در نمازجمعه ای که در دانشگاه تهران برگزار می شد، شرکت کردم، جنب وجوش نمازگزاران مرا به یاد حج می انداخت؛ زیرا نمازهای جمعه در ایران، با الهام از تعالیم حضرت امام(ره) برگزار می شود. متأسفانه در بسیاری از کشورهای اسلامی، متن خطبه از طرف دولت تدوین و طراحی شده و برای قرائت به امام جمعه تحویل داده می شود و سرپیچی از دستورات دولت، عواقب بدی را به دنبال خواهد داشت.
دعوت شهروندان شوش به حضور در نماز جمعه :
وقتی که خداوند باریتعالی در قرآن کریم می فرماید : « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ـ اي كساني كه ايمان آوردهايد! هنگامي كه براي نماز روز جمعه ندا در داده ميشود به سوي ذكر خدا بشتابيد، و خريد و فروش را رها كنيد. اگر بدانيد اين براي شما بهتر است. » پس حضور در نماز جمعه می بایست برای فرد فرد ما حائز اهمیت باشد .
در واقع نماز جمعه « برادری و صمیمیت ـ تشکلی از نیروهای ناپیدای جامعه ـ آگاه ساختن جامعه از مسایل سیاسی و مشکلات اجتماعی ـ کمک به هماهنگی و یکپارچگی افراد جامعه و مرکز تصمیم گیری در امور مهم جامعه » را تقویت می بخشد .
به امید حضوری پر شور در نماز جمعه ی این هفته یعنی 6 مرداد 1396
