به قلم ـ استاد جعفر دیناروند
گویی مثال ها برای مردمان امروز شوش کاربرد بیشتری دارد.تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد.سخن رابطه ساز و گاه تخریب کننده است.
عاملی برای پیوندهاست و بر همین اساس است که گفتار می تواند نوعی رابطه ی قوی ایجاد کند.سخن و یا زبان نوعی از وسایل ارتباطی است که در کنار نوشتار قادر است تا مردمان را به هم پیوند دهد.
گرداب سخن هرگز مثبت گرایی کلام نیست.نوعی گرفتاری است که تصنعی محسوب می شود.اینکه کدامین طرف را گرفتار می کند ؟موضوعی تخصصی است اما بدون شک می تواند عاملی برای جداسازی های مستمر باشد.سخن از تفکر نشات گیرد یا از احساس ؟می تواند دو راه را طی کند.یا رشد و تعالی را میان مردم به شوق آورد و یا اینکه دیوار بی اعتمادی را بسازد.
ما در شوش گرفتار سخن های نسنجیده هستیم.دارای ماهیت تفرقه افکنانه و در عین حال احساسی می باشیم.در هر مکانی سخن راندن را صواب نمی دانیم در حالی که تجربه ی ما نشان می دهد که این وسیله در راه تخریب افراد زیاد به کار گرفته می شود.با کلام بازی کردن و شکل و شمایل زیبا دادن بسیار روی می دهد در حالی که از نظر ماهیت فقط منفی گراست.
شاید موثرترین سازنده ی گرداب سخن،غیبت باشد.امری که معمولا در غیاب افراد زده می شود و اگر در حضور وی بیان شود نوعی نارضایتی ایجاد می کند.اساس چنین روشی در شوش که ما در گرداب ها می یابیم خود بزرگ بینی به شکل دگر بیرونی است.این بدان معنی است که افراد کوچکند اما برای بزرگ نشان دادن خود دیگران را به زیر می کشند.
زبان در کلام ماندن در میان بعضی از افراد چندان مورد توجه قرار نمی گیرد.این بدان معناست که برای رسیدن به مقاصد خود از زیباترین و موثرترین شکل منفی سود می جویند و خود از آن غافلند که روزی گریبان خویش را خواهند گرفت و نابود خواهند ساخت.این به معنای گرفتار شدن خویشتن در درون گرداب سخن است.گرداب سخن خودساخته ی کلام است.
گرداب سخن می تواند زبان خاص نیز باشد.به طور مثال در شوش کلام سیاسی بسیار موثر واقع می شود.افرادی که دارای گرایش های سیاسی هستند و برای بیرون راندن رقبا از چنین وسیله ای استفاده می کنند.معمولا شکل مقدس مابانه به کلام می دهند تا دیگران را مدفون کنند و در درون گرداب افکنند.واژه هایی که معمولا تحریک سازند و باعث حرکت های منفی می شوند.
گرداب سخن می تواند گویش هم باشد.بعضی از افراد به دلیل تعصبات کاذب خود چنان عمل می کنند که گویی تنها یک گویش دارای ارزش است.بنابراین در جمع از گویش خویش استفاده می کنند و برای دفاع از آن نیز دلایل قومی مطرح می نمایند.مانند اینکه این گویش دارای تاریخ قوی و یا نفوذ فراوان بوده است.تفاوت قائل نمی شوند که برتری را مطرح می کنند.
گرداب سخن در شوش گاه از تئوری نیز فراتر می رود و ارتباط کلامی را در نوشته ها به کار می گیرند.گرداب هایی مصنوعی را می سازند تا دیگران را درگیر با آن نمایند.گرچه این کار را عاقلانه می دانند اما در اساس جاهلیتی مشخص است که خود نیز در آن گرفتار می شوند.نوشته ها ،تئوری در عمل هستند و هرگز نمی توانند کاربردی عمل داشته باشند مگر پیشگامان ،همان زبان گرایان باشند.
از دیگر گرداب های سخن می توان به نحوی استفاده از آن اشاره کرد.فریاد زدن هایی که باد کردن رگ ها را به دنبال دارند و تحریک سازی های جمعی را خواستارند.البته که با اعتراض یا انتقاد متفاوتند و بنیان آن ها احساس گرایی برای رسیدن به مقاصد شوم فردی است.گرچه جمع مورد خطاب قرار می گیرد اما اساس سود فردی است.در واقع می توان آن را داد و قال نامید.
گرداب شوش در بعضی موارد دارای پیچیدگی های خاصی است.آنچه می گویند و در غیاب مطرح می کنند در حضور نفی می نمایند.شاید بتوان آن را منافق بازی کلامی نامید.تعریف در رو و غیبت در عدم حضور در شوش فراوان مشاهده شده است.این مهم خصوصا در میان ادارات و لطمه زدن برای رسیدن به پست و مقام به وفور یافت شده است.نوعی ضعیف کاری برای دفع قوی های موجود است.
در قالب سخن می توان انواعی از گرداب ها را ساخت.ما دشمنی های تصنعی را بسیار یافته ایم.گاه از کلام برای عدم عذر خواهی استفاده می کنند و بر حرف های قبلی صحه می گذارند در حالی که در اساس غلط بوده اند.چاشنی چنین استمراری را در حرف مرد یکی است متجلی می سازند.شوش با توجه به بافت خویش کمتر دچار عذر خواهی می شود.
بسیاری از شوشی های متفکر در درون گرداب های سخن گرفتار شدند و برای نجات خویش تلاش ها نمودند.سازندگان آن ها افرادی جاهل و نادان بودند که می دانستند چه می کنند.شاید بعضی آن را چابلوسی نامند که اگر باشد هم از جنس سخن است.گرداب هایی که بسیاری از فرزندان اصیل شوش را در خود بلعید و به حاشیه کشاند.شناخت چنین گرداب هایی بسیار مشکل و گاه نشدنی است مگر اینکه تفکر و اندیشمندی غالب بر احساس گرایی در میان شوشی ها شود.گرداب سخن شکل و شمایلی زیبا و فریبنده دارد.
