به قلم ـ استاد جعفر دیناروند
عشایری بر آن حاکم است که می تواند رفتارهای آن را شکل دهد.شهرنشینی در آن تابع تفکرات عشیره ای است و انواع کردارها از همین منبع سرچشمه می گیرند.این مهم فقط شامل خواص نمی شود که انواعی از انسان ها را در برمی گیرد.
داشتن روحیه ی عشایری بدون شک دارای اثرات مثبت فراوانی است.مانند اینکه دلی پاک دارند و یا اینکه میهمان نوازند.در روابط اجتماعی سعی در کمک به یکدیگر می نمایند و برتری جویی ها را هرگز برای دیگران نمی خواهند . هر کس را بر اساس باورهایش مورد احترام قرار می دهند.این در شوش کاملا مستولی است.بی احترامی به دلیل زبان یا لباس هرگز نبوده و نیست.
با تمام توصیفات بعضی از باورهای عشایری برای زندگی امروزی مناسب نیستند.گرفتن جنبه های مثبت رفتارها یاوری برای آرامش سازی است.بنابراین می توان از اصل تغییر برای یافتن نقاط قوت استفاده کرد و در کنار آن نکات منفی را حذف نمود.این حاصل نمی شود مگر اینکه تفکر گرایی و خردمندی اساس رفتارها شود.خشونت طلبی یکی از نقاط منفی در زندگی عشایری است.
گرداب شوش برای این مورد گرچه فراوان نیست اما کم هم نیست.استفاده از انواع وسایل گرم و سرد برای ضربه زدن به دیگرانی که دشمن نامیده می شوند.خود را در خفا گذاشتن و ضربه زدن در شهر ما کم نیست.انواعی از رفتارهای خشونت آمیزی که قادر است تا شدید ترین گرداب ها را ایجاد کند.این از تصورات عشایری است که معمولا با شجاعت اشتباه گرفته می شود.
گردابی که گاه از فرد تجاوز می کند و خشونت را شامل خانواده نیز می نماید.به طور مثال اگر خصومتی میان دو نفر باشد به سایر اعضای خانواده گسترش می دهند و خود را محق می دانند تا به دیگران وابسته هم زیان رسانند.از این طور موارد زیاد مشاهده شده است.مانند اینکه عموست یا پسر عموی خصم است.گردابی که دارای سابقه ی تاریخی است.
از مشخص ترین گرداب های خشونت می توان به باورهای خشونت طلب اشاره کرد.گریز از قانون و خود قاضی بودن است.اسلحه گیری و شلیک کردن و حتی تنبیه نمودن اعضای خانواده ی خویش بدون توجه به دادگاه و دادسرا ها و دفاع از رفتارها و عدم پشیمانی به تصور داشتن روحیه ی عشایری است.گردابی خطرناک که گاه بزرگان نیز آن را مورد تایید قرار می دهند.
خشونت را با خشونت جواب دادن هم گردابی خطرناک در میان مردم شوش خصوصا روستاییان است.انواعی از رفتارهای بد که ایجاد می شود و پاسخی بدتر وخشونت بارتر تولید می گردد.دشمنی ها را گسترش دادن و خصومت ها را پایداری نمودن است.گاه با انواعی از قوانین دین اشتباه می گیرند و بر ای توجیه عمل خود آن را ملاک در نظر می گیرند.
حمله به خانه ای که گویا دشمن در نظر گرفته شده و آسایش سایر افراد و همسایه ها را برهم زدن نیز برای شوشی ها گرداب است.اینکه خانه ای آتش زده شود و یا اینکه چندین تیر به درب خانه شلیک شود که ما در فکر تقاص هستیم و باید ضربه ای کاری را متحمل شوید بدون اینکه به قانون مراجعه کنند یا اینکه اساس رفتار مقابل را بسنجند که چه شده و کدامین اتفاق روی داده است؟
گرداب خشونت در اساس ،خشونت در برابر خشونت است.همان تفکری که قرن ها پیش با نبود قانون در عشایر تحت عنوان شجاعت مطرح بود و گفته می شد که مرگ در برابر مرگ و شئی در برابر شیئی .این مهم هم چنان در شوش ادامه دارد و گرفتاری ها ی فراوانی را به وجود آورده است.گاه خانواده ای از ترس حمله کوچ کرده اند یا نابود شده اند.
گرداب خشونت در شوش طرفداران جاهلی دارد که از این راه خود را قانع می کنند و برتری جویی را ایجاد می نمایند.کینه اساسی برای ادامه ی آن است و دوری از انسان گرایی و پذیرش اشتباه، راه را برای تولید بیشتر آن هموار تر می نماید.شاید به همین دلیل باشد که متفکرین و اندیشمندان شوش خود را از جامعه ای که وابسته ی به آن هستند جدا می کنند تا بدین شکل گرفتار گرداب های آن نشوند.
ما جداسازی را تایید نمی کنیم و حاشیه سازی را مناسب نمی دانیم.باید وارد در عمل شد و با شناسایی انواع گرداب های تولیدی در شوش سازندگان را حذف و از اظهار نظر و موثر بودن محروم نماییم.گرداب خشونت در شوش طولانی ترین عمر خود را می گذراند.باید فکری کرد که به این زودی ها هم قابل رفع نیست.
