تهیه و تنظیم ـ عباس کرم الهی
به همت مؤسسه ی مردمی حمایت از بیماران سرطانی مهرورزان ؛ به مناسبت روز جهانی سرطان همایشی هم چون سال گذشته در سالن امور تربیتی شهرستان شوش برگزار شد .
به گزارش شوش نیوز ؛ مهدی اسلامی پناه مدیر عامل مؤسسه ی مردمی حمایت از بیماران سرطانی مهروزان ضمن عرض خیرمقدم به مدعوین « مسئولین ادارات ، فرهنگیان و اصحاب رسانه و مطبوعات » به نحوه ی تشکیل مؤسسه ، اهداف و شرح وظایف مهرورزان اشاره نمود .
در ادامه دکتر عدنان غزی سرپرست فرمانداری شهرستان شوش ضمن قدردانی از بانیان برگزاری همایش به آمار مرگ و میر ناشی از سرطان در استان خوزستان اشاره کرد و خاطر نشان نمود : چند وقت پیش که توسط مؤسسه ی ریحانه به همت کمیسیون امور بانوان و فرمانداری و همکاری مرکز بهداشت و دیگر دستگاه های دولتی در تالار نیایش برگزار شد ، گفته شد که فقط به خاطر سرطان سینه سالانه از استان خوزستان 1800 نفر جان خود را از دست می دهند و سرطان به عنوان یکی از بیماری های مزمن و شایع در بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده است. محققان می گویند عوامل بسیاری در شیوع این بیماری نقش دارد که « رژیم غذایی نامناسب، سبک زندگی نادرست ، نداشتن تحرک لازم ، تشعشعات الکترونیکی و افزایش آلاینده ها » بخشی از آن است.
وی افزود : مهم ترين عواملي که باعث ايجاد سرطان سينه مي شود، هورمون هاي جنسي است. نتايج مطالعات نشان مي دهد که افزايش هورمون استروژن در بدن در بروز سرطان سينه نقش دارد. هر قدر سنين باروري يک خانم طولاني تر باشد، احتمال ابتلا به سرطان سينه هم بالاتر مي رود .
دکتر غزی در پایان پیشگیری از مبتلا شدن به سرطان را امری ضروری دانست و در این راستا اظهار داشت : هنگامی که پیشگیری از سرطان در ذهن خطور می‌کند عقل سلیم چنین می‌گوید، بیش از ۴۰٪ سرطان‌ها ناشی از سبک غلط زندگی از قبیل « سیگار کشیدن، پرخوری و ورزش نکردن» است. یکی از عوامل سرطان ریه، نیز سیگار کشیدن است. بسیاری از « سرطان‌های پوست مربوط به آفتاب سوختگی» است و بسیاری از « سرطان‌های رحم مربوط به عفونت » است . از طرف دیگر ژنتیک تا حدودی در تعداد معدودی از سرطان‌ها نقش دارد. به معنای دقیق کلمه، تمرکز روی رفتار‌های سالم مؤثرترین راه برای کاهش خطر سرطان است.
مهندس غلامرضا میرزایی رئیس مرکز بهداشت شهرستان شوش و کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانیابتدا بیماری سرطان را تعریف کرد و گفت : سرطان یعنی رشد ، تکثیر و گاهی انتشار غیر طبیعی سلول های بدن. تمامی سرطان ها دارای الگوی رشد مهارگسیخته و تمایل به جدا شدن از منشاء اصلی و متاستاز هستند. جسم انسان از میلیون ها میلیون سلول تشکیل شده است که در کنار هم ، بافت هایی مانند ماهیچه ها ، استخوان و پوست را می‌سازند. اغلب سلول های طبیعی بدن در پاسخ به تحریکاتی که از داخل و خارج بدن به آن ها وارد میشود، رشد و تولیدمثل می‌کنند و در نهایت می‌میرند. اگر این فرآیند در مسیر تعادل و صحیح خود اتفاق بیفتد ، بدن سالم می‌ماند و عملکرد طبیعی خود را حفظ می‌کند. اما مشکلات ، زمانی شروع میشود که یک سلول طبیعی دچار " جهش " و یا تغییر شده و به سلول سرطانی تبدیل میشود.
وی افزود : یک سلول طبیعی ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی به یک سلول سرطانی تبدیل شود، ولی در اغلب موارد ، تبدیل در اثر مواجهه مکرر با مواد سرطان زا مانند الکل و دخانیات صورت می‌گیرد. شکل ظاهری و نیز عملکرد سلول های سرطانی شده با سلول های طبیعی تفاوت دارد. جهش یا تغییر ایجاد شده در DNA یا ماده ژنتیکی سلول اتفاق می‌افتد (DNA همان مسئول کنترل شکل ظاهری و عملکرد سلول است). وقتی DNA یک سلول تغییر می‌کند، آن سلول با سلول های سالم کنار خود تفاوت می‌یابد و دیگر کار سلول های طبیعی بدن را انجام نمی‌دهد. این سلول تغییر یافته از سلول های همسایه‌اش جدا میشود و نمی‌داند چه زمانی رشدش باید به پایان برسد و بمیرد. به عبارت دیگر سلول تغییر یافته از دستورها و علائم داخلی که سلول های دیگر در کنترل آنها هستند، پیروی نمی‌کند و به جای هماهنگی با سلول های دیگر خودسرانه عمل می‌کند.
مهندس میرزایی در ادامه به سرطان بدخیم و خوش خیم اشاره کرد و خاطر نشان نمود : وقتی سلول " جهش یافته " تقسیم میشود ، به 2 سلول جدید " جهش یافته " تبدیل می‌گردد و این فرآیند به همین ترتیب ادامه می‌یابد تا همان یک سلول موذی به توده‌ای از سلول ها که تومور نامیده میشود، تبدیل می‌گردد. گاهی این تومورها ، خوش خیم بوده و رشد نمی‌کنند. ولی در صورتی که سلول های تومور رشد کنند و تقسیم شوند و سلول های طبیعی اطراف خود را از بین ببرند و به نقاط دیگر بدن هم دست‌اندازی کنند، تومور بدخیم محسوب میشود. بزرگترین خطر تومورهای بدخیم ، توانایی آن ها در حمله به بافت های سالم و پخش شدن در بدن است و این همان متاستاز سرطان است. هر چه تومورها رشد کنند و بزرگتر شوند، جلوی رسیدن مواد غذایی و اکسیژن را به سلول های سالم می‌گیرند و با پیشرفت سرطان ، سلول های سالم می‌میرند و عملکرد و سلامت بیمار از بین می‌رود. اگر جلوی این فرآیند گرفته نشود، سرطان به مرگ می‌انجامد.
رئیس مرکز بهداشت شهرستان شوش در ادامه به علائم هشدار دهنده سرطان اشاره کرد و تصریح نمود : « خونریزی غیر طبیعی در هر نقطه از بدن ـ یدایش هرگونه توده سفت سلولی در زیر پوست، مثلا در سینه یا نقاط دیگر ـ پیدایش زخمی که به آسانی بهبود نمی‌یابد (بویژه در اطراف زبان ، دهان و لب ها) ـ تغییراتی در وضع خال ها یا زگیل و نشانه های سیاه رنگ از قبیل (تغییر رنگ ، بزرگ شدن ، خارش ، دردناک شدن و یا خونریزی) » از آن ها که به مدت طولانی ادامه یابد ـ پیدایش آشفتگی در اعمال روده‌ها یا مثانه که با درمان های عادی بهبودی نیابد و سرفه ، گرفتگی صدا و یا مشکل شدن عمل بلع به مدت طولانی » و اگر هر یک از این علائم فوق بیش از دو هفته ادامه یابد، باید بیمار تحت بررسی تخصصی قرار گیرد. البته در بیشتر موارد این علائم حاکی از وجود سرطان نیستند.
وی در ادامه به سرطان های شایع در ایران اشاره کرد و گفت : سرطان پوست شایعترین سرطان است اما چون فوری بهبود می یابد کمتر سر زبان هاست و پس از آن « سرطان سینه و دهانه ی رحم برای زنان » ، «ریه ، پروستات ، روده بزرگ ، مثانه برای مردان» بیشتر مشاهده شده و در این میان 7/16 درصد ریه ـ 15 درصد پروستات و 10 درصد روده ی بزرگ در تحقیقات مشخص شده است .
دکتر عبدالناصر میرشکاک معاونت توسعه ی مدیریت ومنابع دانشکده ی علوم پزشکی دزفول ضمن قدردانی از دست اندرکاران مؤسسه ی مردمی حمایت از بیماران سرطانی مهرورزان ؛ 93 درصد مبتلا شدن به سرطان را عوامل طبیعی دانست و در این خصوص اظهار داشت : برای به‌وجود آمدن یک سلول سرطانی باید دانست که 93 درصد عوامل طبیعی نظیر « سموم ، اشعه ، ویروس ها و باکتری ها نظیر (هپاتیت و ایدز ) ، مواد غذایی ، بیماری های مقاربتی مانند ( تبخال تناسلی ـ زگیل جنسی ـ کلامیدیا ـ سوزاک ـ سیفلیس و... ) ، دود سیگار ، مصرف بی رویه از نمک، آلایندها نظیر ( دود اگزور وسایل نقلیه و کارخانجات تولیدی و صنعتی ) و.... » تأثیر گذار هستند و تنها 7 درصد را عوامل ژنیتکی تشکیل می دهند .
وی در پایان سلول های بدن را به چهار فرم معرفی کرد و تصریح نمود : مرحله ی اول هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا در اصطلاح پزشکی BPH (به انگلیسی: Benign prostatic hyperplasia) شایعترین علت انسداد ادراری است که در میان مردان رخ می‌دهد. این بیماری هایپرتروفی خوش‌خیم پروستات نیز نامیده میشود. واژه هایپرپلازی ، افزایش تعداد سلولهای اپیتلیال را که در آزمایش میکروسکوپی مشاهده میشود توصیف می‌کند، و چون در طی این بیماری بافت غددی و استرومای پروستات دچار هیپرپلازی و نه هیپرتروفی می‌گردد، لذا واژه هیپرتروفی خوش‌خیم پروستات یک اصطلاح غلط است و باید از عبارت هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات برای توصیف این بیماری استفاده نمود. با رسیدن به سن ۷۰ سالگی، قریب به ۸۰٪ مردان درجاتی از BPH را خواهند داشت که ممکن است علایم ادراری آزاردهنده‌ای را ایجاد کند. وزن پروستات در فرد بالغ سالم حدود ۲۰–۲۵ گرم و اندازه آن ۴×۲×۳ سانتی‌متر است. در صورتی که به موقع پی به آن برد به صورت صد درصد قابل درمان است .
وی افزود : مرحله ی دوم دیسپلازی است ؛ دیسپلازی (به انگلیسی: Dysplasia) یا دُش‌رویش در پاتولوژی به مفهوم گسترش غیر طبیعی است. این رشد و گسترش در سلولهای غیر بالغ اتفاق می‌افتد و در نتیجه همزمان با رشد سلول، این رشد و گسترش غیر طبیعی باعث میشود که در سلولهای بالغ شده یک بافت غیر طبیعی به‌وجود آید.در دیسپلازی میتوز افزایش میابد و هسته غیر منظم میشود دیسپلازی در اثر اشعه یا التهاب مزمن بوجود میاید گاهی قابل برگشت است و گاهی نیز به تغییرات نئوپلاستیک غیر قابل برگشت تبدیل میشود و ممکن است با هیبربلازی و متابلازی باشد. در این مرحله 70 درصد می توان به بهبودی کامل رسید .
دکتر میرشکاک در معرفی سومین محله عنوان نمود : در این مرحله که به سرطان مهاجم نیز معروف است فرد مبتلا به سرطان در صورتی که تلاش خود را به کار برد فقط 30 درصد احتمال زنده ماندن دارد .
و بالاخره « متاستاتیک » چهارمین مرحله ی مورد نظر دکتر میرشکاک بود که در این راستا گفت : مهم‌ترین عاملی که سرطان را یک بیماری وخیم می‌سازد، توانایی انتشار آن در بدن می‌باشد. سلولهای سرطانی می‌توانند به صورت محلی، با حرکت به بافت‌های طبیعی نزدیک، انتشار یابند. هم‌چنین سرطان می‌تواند به صورت منطقه‌ای به عقده‌های لنفاوی، بافت‌ها و اعضای نزدیک منتشر شود. و نیز سرطان می‌تواند به بخش‌های دورتر بدن نیز گسترش یابد که وقتی همچین اتفاقی می‌افتد سرطان متاستاتیک نامیده میشود. برای بسیاری از سرطان‌ها، همچین شرایطی مرحله‌ی (۴ IV) سرطان اطلاق میشود. فرآیند انتشار سرطان به بخش‌های دیگر بدن «متاستاز» نامیده میشود. در چنین شرایطی فقط 5 درصد احتمال بهبودی وجود دارد .
وی در پایان اظهار داشت ـ متأسفانه مملکت ما به خاطر بی توجهی به خود ، خیلی از سرطان ها را در این دو مرحله ی آخر به آن پی میبریم و نتیجه آن یک وحشت عمومی است که به وجود می آید و می گویند سرطان همه را کشت و این به خاطر همان است که از امکانات خود استفاده نمی کنیم ، در شهرستان دزفول ، کمک مستمر و از خود گذشته ی خیرین سلامت در حوزه ی دانشگاه علوم پزشکی دزفول ؛ دومین مرکز درمان سرطان در استان خوزستان را داریم . بیش از 30 میلیارد تومان کمک شده تا مرکز امام حسن مجتبی(ع) راه اندازی شد .و در حال حاضر به دنبال آن هستیم که 12 میلیارد یگر توسط همین خیرین هزینه شود تا انژو قلب راه اندازی شود و هم دستگاه دوم شتاب دهنده ی خطی یا پرتو درمانی برای درمان سرطان خریداری شود و این حرکت بسیار خوبی است که ما مرکز غربال گری سرطان را به جز اهواز در هیچ شهر دیگری نداشتیم و مرکز غربالگری دزفول از نظر فیزیکی 85 درصد پیشرفت دارد و در صورت به بهره برداری رسیدن می تواند شمال استان خوزستان را پوشش دهد .
از دیگر برنامه های این همایش می تواند به اجرای دو سرود توسط گروه آوای بی صدا وابسته به انجمن ناشنوایان به کارگردانی زینب بالویی و تجلیل از دست اندرکاران افتخاری این همایش و اصحاب رسانه و مطبوعات اشاره کرد .
