به قلم ـ عباس کرم الهی
برخی از عکاسان خبرنگار با توجه به اینکه آموزش دیده اند ولی اصول گرفتن یک عکس خبری را اصلا نمی دانند ؛ در این مقاله می خواهم به نکات مورد نظر برای گرفتن یک عکس خبری را توضیح دهم .
اولین نکته ی که عکاس خبرنگار باید به آن توجه کند ؛ گرفتن عکس افقی است نه عمودی که اگر یک عکاس بخواهد در بخش مسابقه هم شرکت کند اگر عکاس در گرفتن عکس تمام نکات را رعایت کرده باشد اما عمودی عکس بگیرد ؛ داوران کلیه ی زیبایی ها و خلق اثر رانادیده می گیرند و عکس را در زباله دان می اندازند پس اولین شرط گرفتن عکس خبری افقی بودن عکس است .
سردبیر و مدیر مسئول هر نشریه هم نهایت دقت را به عمل می آورد که عکس عمودی را در هیچ خبری به کار نگیرد .کاری که حتی کسانی که مدرک آکادمیک تحصیلی مربوط به این رشته را دارد اما اگر دقت نکند و عمودی عکس بگیرد تحصیلات خود را زیر سئوال می برد و به او آماتور می گویند .
دومین نکته ای که عکاسان خبرنگار باید نهایت دقت را به آن داشته باشند این است که از راه دور از سخنران عکس نگیرند و یا از زاویه ی راست یا چپ اصلا عکس از سخنران نگیرند ؛ تنها راه گرفتن عکس از فاصله ی دور این است که دوربین حرفه ای داشته باشید و حتما از لنز استفاده کنید و از دوربین حرفه ای ندارید و می خواهید با گوشی عکس بگیرید حتما به فاصله ی 5 متری سخنران خود را برسانید و آن هم از رو به روی سخنران عکس بگیرید ؛ نه از عکاس خبرنگاران زرد نویس باشید که منتظر هستند سخنران دهنش را باز کند یا عطسه کند و در چنین شرایطی عکس بگیرید و نه خجالتی باشید که به خود جرأت ندهید که به 5 متری سخنران برسانید .
سومین نکته ای که عکاس خبرنگار باید به آن توجه کند این است که عکسی که با فرم دوربینش می گیرد نه جلوی پروژکتوری باشد که به علت نور بالا چیزی در عکس مشاهده نشود و نه در جایی باشد که در تاریکی حتی نور فلاش دوربین هم کفاف نکند .
عکس فرمت و مدیایی است که همه فرهنگها در سراسر جهان به وسیلهای آن جهان خود را درک کرد ه، یاد میگیرند و جهان دیگران را هم تحت تاثیر قرار داده است. یکی از رشتههای اصلی که برای این نمونه معروف است، عکاسی خبری است که درواقع عکاسی خبری، استفاده از عکس در ارتباط با گزارش اخبار در رسانههایی مانند روزنامههای چاپی، مجلات، اخبار تلویزیونی و گزارشهای آنلاین در نشریات الکترونیکی است. از سوی دیگر ترکیب عکسها در گزارشهای خبری بسیار فراگیر است، به طوری که یک داستان بدون عکس برای مخاطبان برخط ناقص است و نیمی از ارزش خبری خود را از دست میدهد. در ادامه این یادداشت به بررسی ویژگیهای عکاسی خبری میپردازیم.
ویژگیهای عکاسی خبری
در دنیای خبرهای برخط و آنلاین عکاسان خبری نقشی فراموشنشدنی در انتقال اطلاعات و جلب توجه مخاطبان دارند. آنها موظفاند در کنار رویدادهای مهم و خبرنگاران، به صورت برخط، چشماندازهای جدیدی را آشکار کنند و داستانهای خود را از طریق تصاویر جذاب و قدرتمند شکل دهند. در حقیقت در دنیای پرسرعت و پرمخاطب رسانهها، عکاسی خبری نقش بسیار مهمی را ایفا میکند. این هنرمندان با استفاده از دوربینهای خود، نقشهای برجستهای در تصویرسازی اخبار و رویدادها ایفا میکنند. آنها به بررسی دقیق و حساسی از موقعیتها، شجاعت در مواجهه با خطرات و همچنین هنر در انتخاب زاویهها و کادربندیهای منحصربهفرد خود، تصاویری قدرتمند میسازند. بدون اغراق عکاسی خبری یک هنر هیجانانگیز است. لحظات بیقابلتکرار، تقابل احساسات، واکنشها و اتفاقات مرکزی این هنر هستند. برخی از عکاسان خبری با شجاعت بیاغراق، خود را در معرض خطرات مختلف قرار میدهند تا با دقت و تیمعملی متخصص خود، لحظات مغزبهبرانگیز را برای همهی ما ثبت کنند.
از سوی دیگر عکاسی خبری فرایندی است که عکاسان در آن، رویدادها، اخبار، واقعیتها و داستانهای روزمره را با استفاده از تصاویر به تصویر میکشند. این نوع عکاسی هدف دارد تا با استفاده از قدرت تصویرسازی، اطلاعات را به مخاطبان منتقل کند و تواناییهای واقعیتنمایی و تأثیرگذاری را به کار بگیرد. عکاسان خبری در رویدادهای آنلاین به دنبال وقایع مهم مانند جنگها، تظاهرات، رویدادهای ورزشی یا حوادث ناخوشایند دست و پنجه نرم میکنند. آنها برای ثبت لحظات بیقابلتکرار و داستان هر زندگی و قاب تلاش میکنند که از این رو عکاسی خبری نیازمند مهارتهای فنی قوی، شجاعت، سرعت و تمرکز بالا است.
ضمن اینکه علاوه بر این، عکاسان باید توانایی تحلیل سریع، انتخاب زاویههای منحصربهفرد و درک عمیق از شرایط را داشته باشند و بتوانند فضای موجود را مدیریت هم بکنند؛ کما اینکه جذابیت عکاسی خبری در نقل حرکت، عاطفه، هیجان تصاویر آنجاست که به ما اجازه میدهد با ماجراهایی که در دور و نزدیک میافتد همدردی و روایت غیرمنتظرهای از دنیای پر چالش خود داشته باشیم.
اصول کلی عکاسی خبری
در این نوع از عکاسی روایت و بیان عکس مهمتر از قضاوت عکس است. یعنی یک عکاس باید سعی کند قضاوت خود را به عکس منتقل نکند. در سبک عکاسی خبری، مضمون ما مقدم بر عکس است و باید به مخاطبان و اشخاصی که داوری میکنند کمک کند تا خودشان ماجرا را کشف کنند و بنابراین یکی دیگر از اصول عکاسی خبری این است که در حقیقت هدف آن بیان یک داستان است.
ارزشهای عکاسی خبری
ارزشهای خبری معیاری هستند برای تعیین رویدادهایی که باید به خبر تبدیل شوند. تبدیل رویداد به خبر، امری ارادی نیست و وابسته به همین ارزشهای خبری است. البته باید توجه داشت کار عکاس تفاوتی با روزنامهنگار ندارد. عکاس هم باید از رویدادی عکس بگیرد که دارای ارزش خبری باشد. نخستین ارزش خبری دربرگیری است یعنی اگر رویداد به جمع زیادی مربوط باشد، ارزش خبری دربرگیری دارد و باید آن را انتخاب کرد و تبدیل به خبر کرد و از آن عکس گرفت. دومین مبحث در ارزش خبری نیز درگیری یا کشمکش است. همچنین شهرت، هم از دیگر ارزشهای خبری مهم برای عکاسی خبری است. مثلا یکی از عکسهای مشهور دنیا، افتادن رونالد ریگان از پلههای هواپیما و زمین خوردن او بود؛ اهمیت عکس در این بود که کشمکش داشت؛ چراکه یک رئیس جمهور موقع بالا رفتن از هواپیما نباید زمین بخورد. نکته سوم در بحث ارزش خبری، شهرت است. شهرت تا حدودی با دربرگیری در ارتباط است. افراد مشهور بیشتر سوژه عکاسان میشوند.
تاریخچه عکاسی خبری
پیدایش و تاریخچه عکاسی خبری را میتوان به جنگ جهانی مرتبط دانست؛ چراکه در این شرایط بود که برای اولین بار عکاسان سعی در نشان دادن و ثبت وضعیت جنگ برای افرادی داشتند که در آن حضور ندارند. آنها این کار را با استفاده از چاپ عکسهای گرفته شده در مجلات و روزنامهها انجام میدادند. خیلی از اشخاص با دیدن این تصاویر از واقعیتهای جنگ آگاه شده و به مخالفان سرسخت آن تبدیل شدند؛ کسانی که شاید قبل از دیدن این تصاویر جنگ را یک عمل شرافتمندانه میدانستند.
انواع عکاسی خبری
1 ) ـ فتوژورنالیسم ویژه شامل فعالیتهای مورد علاقه انسان مانند نمایشگاههای هنری، فیلم، اخبار تجاری، علم و فناوری و ... میشود.
این یک کار خلاقانه برای عکاسان است که میتوانند از تکنیکهای عکاسی متفاوت برای ارتباط بین مخاطبان استفاده کنند.
2 ) ـ فتوژورنالیسم ورزشی رشته بسیار جالبی است که در مورد باخت و برد است. عکاس ورزشی در بازیهای مختلف، لیگها، رویدادهایی که در آن شخصیتهای ورزشی معرفی میشوند، شرکت میکنند.
3 ) ـ پرترههای محیطی ماهیت سوژه را به تصویر میکشند. چهرهای خبرساز مانند سربازان کارگران ساختمانی و ... را در محیط طبیعی خود به تصویر میکشد. از طریق پرتره درک موضوع عکس آسان است.
ویژگیهای یک عکس خوب
فتوژورنالیسم هم در واقع روزنامه نگاری است که از تصاویر برای بیان یک خبر استفاده میکند. اساساً، پنج عنصر مشترک وجود دارد که تصاویر عالی معمولاً دارند. استفاده خوب از نور، رنگ، لحظهای جذاب، ترکیب بندی صحیح برای موقعیت داده شده، و انتخاب فاصله عکاس از سوژه ی خود. هر تصویر خبری باید فضای خود را در صفحه کسب کند. این بدان معناست که باید داستان را به وضوح بیان کند، بدون اینکه نیازی به خواندن داستان از سوی مردم برای درک موضوع آن باشد. به عبارت دیگر، هر تصویر خبری باید معنایی داشته باشد.