به قلم ـ عباس کرم الهی
مقدمه :
در این گزارش هدف این است که مسئولین تلاشگر دستگاه های دولتی و خصوصی را با زحمات یک خبرنگار و عکاس خبرنگار آشنا کنم تا این قشر گمنام بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند .
البته منظور من از آشنایی با زحمات و تلاش یک ژونالیست « روزنامه نگار ـ خبرنگار و یا عکاس خبرنگار» با آن دسته از خبرنگارانی است که یا تحصیلات آکادامیک داشته و یا این که با پشت سر گذاشتن دوره های آموزش خبرنگاری به خود جرأت دادند تا وارد گود شده و قلم فرسایی کنند ، نه آنهایی که بدون آموزش و یا تحصیلات آکادامیک با راه اندازی یک گروه و یا کانال در دنیای مجازی آن هم بدون درنظر گرفتن قانون مطبوعات و یا اخلاق حرفه ای و جهانی روزنامه نگاری ، احساسی به تنظیم خبر می پردازند .
1 ـ خبرنگار :
اگر ما فرض بر این بگیریم که فلان مسئول حداقل سه روز قبل به خبرنگار اطلاع داده باشد که مثلاً جهت « افتتاح پروژه ـ نشست خبری ـ مصاحبه ی اختصاصی ـ تهیه خبر و گزارش ـ تشریح عملکرد و یا همان بیلان کار » در روز ، ساعت و مکانی مشخص حضور یابند (که معمولا چنین نیست و همان روز و شاید دو ساعت قبل به خبرنگار اطلاع داده می شود ؛ غافل از این که ممکن است آن روز خبرنگار برنامه ی دیگری در دستور کار خود قرار داده باشد ) ، اولین کار که خبرنگار باید انجام دهد اگر وسیله ی نقلیه از خود نداشته باشد می بایست با آژانس و پرداخت هزینه ی شهری « 3 هزارتومان برای رفت و 3 هزار تومان برای برگشت » پرداخت کند و اگر قرار باشد به خارج از شهر برود برحسب مصافت این مبلغ بالاتر خواهد رفت . وقتی هم که محل مورد نظر رسید می بایست فایل صوتی و یا تصویری را برای مستندسازی خبر تهیه کند .
و بعد از اتمام کار به محل کار « که البته متأسفانه هیچ کدام از پایگاه های خبری تحلیلی محلی دفتر و مکانی برای خبرنگاران خود ندارند » می بایست به خانه رفته و فایل صوتی را لحظه به لحظه گوش داده و در کامپیوتر شخصی خود تایپ کند که گاهاً این مرحله از کار وقتی که قرار است در سایت پوشش داده شود به شب موکول گشته و اگر در دنیای مجازی قرار است منتشر گردید می بایست با خرید بسته اینترنتی ، داده های گوشی خود را فعال نموده و اقدام به پوشش خبری کند .
یکی از روزهای سال 1395 یادم می آید وقتی که در اداره ای به همکار رضا کرد از همکاران مطبوعاتی ام حضور داشتیم و بر حسب اتفاق بسته ی اینترنتی من و ایشان تمام شده بود لذا به یکی از دست اندرکاران آن اداره گفتم لطفا رمز وایفای اداره را در اختیارمان بگذارید تا خبر را در اولین فرصت منتشر کنیم « ایکاش خودمان را سبک نمی کردیم و به ایشان که در واقع کار آن دستگاه را می خواستیم پوشش دهیم رو نمی زدیم » ایشان در جواب گفت چه لزومی دارد که رمز وایفا را در اختیار شما بگذارم ؟ این وظیفه ی خودتان است که از قبل اقدام به خرید بسته ی اینترنتی می کردید و در نهایت به کنایه گفت اگر می دانید تا به هر کدام از شما 1000 تومان بدهم که شارژ بخرید . بگذریم برویم سر اصل موضوع .
حال اگر خبرنگار می بایست خبر را به نشریه ی مورد نظر ارسال کند یا باید آن را با فاکس ارسال کند و یا این که با پست الکترونیکی و در آسان ترین شرایط با تلگرام همراه با عکس ارسال کند که این نوع ارسال ها هم هزینه ی خاص خود را دارد و اگر خبرنگار ، مدیر مسئول نشریه ای الکترونیکی باشد می بایست با خرید « پهنای باند ـ هاست ـ قالب ـ گیگ و ... » سایت و یا وب سایتی را قانونی و یا غیر قانونی راه اندازی کند و سعی کند که روزنامه بر آمار مخاطبینش افزود شود و این هم هزینه های خاص خود را دارد که « امید کرد ـ روح اله پورطالب ـ حسن شاه حسینی ـ هوشنگ سالاری ـ یاسین بداوی و ... که مدیر مسئول سایت در دنیای مجازی و علی سعدی مدیر مسئول نشریه ی متنی » هستند دقیق می دانند که حرف دل آنها را می گویم و بعد از آن « سیده مریم هاشمی ـ محمد آل کثیر ـ رضا کرد ـ کریم ستاوی ـ فائقه شیرک و ... به عنوان خبرنگار نشریات نیز که بدون دریافت کوچکترین دستمزدی زحمت می کشند با من هم عقیده هستند که حرف دل آنها را می زنم .
عده ای هم از همکاران ما با توجه به این که با نشریات دولتی فعالیت دارند و یا توسط برخی از دستگاه های دولتی حقوقی را دریافت می کنند « که در واقع کلا می بایست همین طور باشد که خبرنگاران در روابط عمومی های ادارات به کار گرفته شوند » شاید چند گام از بقیه که به نام آنها اشاره شد جلوتر باشند .
2 ـ عکاس خبرنگار :
هر چند برخی از خبرنگاران که یکی از آنها خودم هستم که هم خبرنگارم و هم عکاس خبرنگار ، ولی برخی از دوستان که انصافاً عکس های خبری خوبی در راستای خبر تنظیم شده از فرم دوربین خود خلق می کنند ، عکاسان خبرنگاری نظیر « مهدی درویشی ـ منوچهر کرد ـ وحید صبوری ـ حسین بختیاری ـ رضا ابراهیم امینی ـ نگار رستگار ـ نساء دیناروند ـ مریم حسینی و......... » و این قشر از خانواده ی رسانه و مطبوعات هم اگر آتیله داشته باشند شاید بتوانند امورات زندگی خود را بچرخانند اما اگر به عکاس خبری به عنوان شغل نگاه کنند کلاهشان پس معرکه است ، چون در شوش وقتی به خبرنگار حق الزحمه ای نمی دهند عکاس خبرنگار نباید انتظار بی جا در شوش داشته باشد « البته با ادای احترام به این قشر ، اگر می گویم بی جا منظورم این است که در شهرستان شوش نباید توقع دریافت حق الزحمه داشته باشند .
من به عنوان یکی از پیشکسوتان مطبوعات این دیار که به شهادت برادران یاحسن ـ مرادعلی رضوان ـ بهرام عسکری ، علیرضا دهان و .... خبرهای تأثیر گذاری در نشریات متنی نظیر « کارو کارگر ـ همشهری ـ ایران و ... » داشته ام که می توان به« جاده ی ترانزیت اهواز ـ اندیمشک ؛ زمانی که یک تانکر حامل 27 هزار لیتر بنزین به یک اتوبوس حامل 42 سرنشین نزدیک پاسگاه شاوور برخورد نمود و اکثر سرنشینانش جزعاله شدند و یا زمانی که راه آهن شوش فاقد ایستگاه بود ـ جاده ی بدون خط کشی منطقه ی صنعتی هفت تپه و یا زمانی که شوش بخشی از دزفول بود و آن را یک ده کوره نام می بردند و .... »اشاره کرد از هیئت مدیره ی انجمن روزنامه نگاران شهرستان شوش که تنها تکیه گاه و متولی اصحاب رسانه و مطبوعات این انتظار را دارم که در یکی از جلسات خود تعرفه ای را تهیه و تنظیم نموده و به ادارات ارسال کرده تا خبرنگارانی که بیکار هستند به حداقل دستمزدی دست یابند . و در مقابل از اصحاب رسانه و مطبوعات هم این انتظار را دارم که یدواحد باشند و با انتشار این گزارش در سایت های خود و تبعیت از آن در شهرستان شوش کاری کنند که همانند دیگر شهرستان ها خبرنگاران بیش از این نادیده گرفته نشوند .
و در یک نتیجه گیری از گزارش خودم همکارانم را به موارد زیر دعوت می کنم :
1 ـ اشکال ندارد با توجه به اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری جهانی ما که دنبال اسم و رسم نیستیم که در پایان هر برنامه وقتی نوبت به تقدیر و تشکرها می رسد اگر نامی از خبرنگاران نبردند ناراحت شویم چون در این صورت رسالت خود را فراموش کرده ایم ـ گفتند دستشان درد نکند نگفتند بر آنها خرده نگیریم .
2 ـ برای حفظ جایگاه و منزلت خبرنگار تا از شما دعوت نشده است در هیچ مکانی برای تهیه ی گزارش نرویم چون یه ضرب المثل هست که می گوید « چهاردیواری و اختیاری» شاید مدیر و یا حراست اداره ای صلاح بر آن ببیند که خبرنگار وارد حریم آنها نشود ، در نتیجه اگر وارد چنین دستگاهی شدید و با شما نامهربانی شد ناخواسته وادار به احساسی برخورد کردن می شویم و این به دور از شأن و منزلت خبرنگار است ، بیایید و بیاییم حرمت و احترام خود را نگهداریم و تا از ما دعوت نکرده اند وارد مجموعه ای نشویم .
3 ـ اما دعوت کردن روابط عمومی فرمانداری با دیگر ادارات فرق می کند ، درست است که مثلا جلسات« شورای ورزش و جوانان ـ آموزش و پرورش ـ ترافیک ـ سلامت و امنیت غذایی ـ اداری و ... » هر کدام به اداره ای برمی گردد ، اما دقت داشته باشیم که رئیس همه ی شوراها مستقیما فرماندار است و وقتی که روابط عمومی فرمانداری از ما خبرنگاران دعوت می کند یعنی فرماندار در آن جلسات از خبرنگاران حمایت می کند و رئیس هر دستگاه دبیر جلسه است و در ردیف دوم قرار می گیرد و از آن گذشته چنین جلساتی در فرمانداری برگزار می شود نه فلان اداره . و البته از روابط عمومی فرمنانداری هم این انتظار را داریم با توجه به این که ممکن است در آن لحظه ی اطلاع رسانی یکی از خبرنگاران دسترسی به وایفا و یا بسته ی اینترنتی نداشته باشد با ارسال پیامک خبرنگاران مطلع شوند .
4 ـ بیایید و بیاییم به همدیگر احترام بگذاریم و در مرحله ی اول خبرهای همدیگر را با ذکر منبع در نشریات خود پوشش دهیم ، خصوصا اخبار و گزارش هایی که مربوط به عموم مردم است یا حق و حقوق خبرنگاران را در نظر دارد و در مرحله ی دوم عین خبر و گزارش فردی که خون دل خورده ـ زحمت کشیده ـ تاپاسی از شب تایپ کرده ، به این راحتی آن را کپی نکنیم و بدون ذکر منبع در سایت های خود به نام خود و یا خبرنگارمان منتشر کنیم ؛ این کار در شأن ما خبرنگاران نیست و به دور از رفتار و اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری جهان است .
بیایید بخندیم ـ با هم بخندیم ولی به هم نخندیم تا همدلی ـ همبستگی و اتحاد بین اصحاب رسانه و مطبوعات که این روزها یک آرزو است ، محقق شود .
