به قلم ـ عباس کرم الهی
سال 1378 در شهرستان شوش ، هفده مکان (کیوسک و مغازه) برای عرضه ی فروش مطبوعات وجود داشت که متأسفانه از آنجایی که مکان های فروش مطبوعات که جنبه ی فرهنگی دارند از پرداخت کرایه ی محل نصب کیوسک و همچنین عوارض می بایست معاف باشند اما در شهرستان شوش این قاعده نادیده گرفته شود و روز به روز از تعداد کیوسک ها کاسته شد .
تا قبل از سال 1378 فقط دو مکان فروش مطبوعات در شوش و یک مکان در منطقه ی صنعتی هفت تپه وجود داشت که توسط « علیرضا دهان ، سید محمود موسوی و علیرضا سیلانی » به عنوان نماینده مدیریت می شدند ، اما از سال 1378 با تشکیل کانون خبرنگاران روز به روز بر تعداد کیوسک های فروش مطبوعات افزوده شد که در زیر به مکان ها نصب کیوسک ها اشاره کرده ام :
1 ـ منطقه ی صنعتی هفت تپه ، جنب کارخانه ی گروه صنایع کاغذپارس به مدیریت طاهر صنوبر
2 ـ شهر حر جنب شهرداری ، به مدیریت حسن صنوبر
3 ـ کنار جاده ی ترانزیت ، مقابل اداره ی ورزش و جوانان به مدیریت عبدالساده آل کثیر
4 ـ کوی سلمان فارسی به مدیریت جواد و فرزین یار محمدی
5 ـ خیابان ساحلی ، پشت حرم دانیال نبی(ع) به مدیریت عویدی اهوازی
6 ـ نبش بلوار مدرس در بلوار امام خمینی به مدیریت عبدالنبی راشدی
7 ـ تقاطع بلوار مدرس غربی و خیابان آزادی ، نبش اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی به مدیریت مهدی فتحی
8 ـ کوی ابوذر غفاری به مدیریت علی حیدری
9 ـ نبش میدان امام جعفر صادق (ع) ـ زمین شهری شمالی به مدیریت عیسی خدادادی
10 ـ نبش خیابان دکتر شریعتی ، بلوار امام خمینی(ع) به مدیریت ایرج صادقی
11 ـ نبش میدان شهدای هفتم تیر به مدیریت عبدالکریم راشدی
11 ـ نبش خیابان شهید رجایی ، خیابان شهید رجایی ، جنب مرکز شماره یک بهداشت به مدیریت زنده یاد پیوند رجبی که در حال حاضر توسط برادرش احسان رجبی مدیریت می شود .
13 ـ بلوار امام خمینی ، جنب اداره ی آموزش و پرورش به مدیریت خودم (عباس کرم الهی)
14 ـ خیابان امام خمینی ، جنب میدان یازهرا (ع) به مدیریت علیرضا دهان و زنده یاد ناجح گل گلی
15 ـ خیابان شهید دانش جهت امور تربیتی شوش به مدیریت علیرضا سیلانی و فرزندش محمد سیلانی
16 ـ منطقه ی صنعتی هفت تپه ـ بازار ،روبروی درمانگاه تأمین اجتماعی به مدیریت سید محمود موسوی
17 ـ شهر شاوور به مدیریت عبدالرضا عبدالخانی
اما چون یکی پس از دیگر با پرداخت کرایه ی محل اجاره به شهرداری مواجه شدند عطای فروش مطبوعات را به لقایش بخشیدند و آنهایی هم که فعلا وجود دارند ( به جز نمایندگی کیهان یعنی علیرضا سیلانی ، نمایندگی همشهری عبدالکریم راشدی و نمایندگی مطبوعات در منطقه ی صنعتی هفت تپه سید محمود موسوی که به جز مطبوعات چیز دیگری به فروش نمی رسانند ) کیوسک ایرج صادق که بدون هماهنگی و گرفتن مجوز به سیگار فروشی تبدیل شده و سه ماهی است که تعطیل است ، احسان رجبی نیز شبها اقدام به فروش فلافل و یا باقلا می کند و روزها هم به فروش انواع تنقلات می پردازد و جنب این کیوسک سورای که حرفه ای اصلی اش کفاشی می باشد مبادرت به فروش مطبوعات می کند که در این راستا حتی اشتراک هم پذیرفته و روزانه مطبوعات آنها را تحویل می دهد .
نبود فضای مناسب برای افزایش مجدد کیوسک ها :
برخی هم که هنوز فروش مطبوعات را تجربه نکرده اند و از پورسانت نشریات که حداقل 8 درصد و حداکثر 20درصد است بی اطلاع هستند و از طرفی با مبلغ کرایه ی اجاره ی نصب کیوسک توسط شهرداری آگاهی ندارند ؛ متقاضی گرفتن مجوز جهت نصب کیوسک فروش مطبوعات می شوند ، اما شهرداری به آنها می گوید به علت نبود فضای مناسب از دادن مجوز معذوریم .
شایان ذکر است بیش از 5500 نشریه در جمهوری اسلامی به صورت « روزنامه ، هفته نامه ، دوهفته نامه ، ماهانه ، فصل نامه و سالنامه در سطح بین المللی ـ ملی ـ منطقه ای ـ استان ، محلی و داخلی و تخصصی » منتشر می شود اما فقط از بین آنها 20 روزنامه ی کشوری« اطلاعات ، کیهان ، رسالت ، جمهوری اسلامی ، آفرینش ، مردم سالاری ، کارو کارگر ، ایران ، همشهری ، اعتماد ، قدس ، خراسان ، آفتاب یزد ، جام جم ، آسیا ، خبر ، جوان و .... » ، 9 روزنامه ی استانی « نور خوزستان ، کارون ، روزان ، آنزان ، عصرکارون ، ایام ، فرهنگ جنوب ، صبح کارون و نسیم خوزستان » و 18 هفته نامه داخلی استان خوزستان که بین آنها صدای کرخه تنها نشریه ی متنی این دیار نیز خودنمایی می کند ، 10 روزنامه ورزشی شامل « استقلال جوان ، پرسپولیس ، گل ، پاس ، خبرورزشی ، ابرار ورزشی ، ایران ورزشی ، شوت و نود » و در نهایت بیش از 45 مجله در شهرستان شوش توزیع می شده ، اما برخی از آنها دیگر جایگاهی در این شهرستان ندارند .
لازم به ذکر است از مکان های باقیمانده ، متأسفانه سید محمود موسوی نماینده ی به علت بدهی بالا به سرپرستی استان خوزستان ، با توجه به این که سرپرستی مؤسسه ی اطلاعات در خوزستان از انجمن روزنامه نگاران خواستار آن شده که نماینده ی معرفی شود و از طرفی علیرضا دهان که بعد از وفات زنده یاد ناجح گل گلی ، غیر فعال شده است ؛ حسن فارسی زاده سرپرستی روزنامه اطلاعات ، در تقاضایی دیگر از انجمن روزنامه نگاران ، جهت فعال نمودن نمایندگی اش در شوش فرد دیگری را خواستار شده ؛ پی می بریم که اگر به همین روال پیش رود در یکی دوسال آینده روی گیشه ی فروش مطبوعات شوش نشریه ای را نخواهیم دید .
از آنجایی که نقش مطبوعات و رسانه ها در تنویر افکار عمومی را انکارناپذیر لذا از شهرداران و شوراهای اسلامی شهرهای « شوش ، حر ، فتح المبین ، شاوور و الوان » انتظار دارم با متقاضیان نصب کیوسک های فروش مطبوعات ( البته با گرفتن تعهد ثبتی که به جز مطبوعات اقدام به فروش چیز دیگری نکنند و در کار سایر اصناف ورودی نداشته باشند ) نهایت همکاری را داشته باشند و درصدی از امورات فرهنگی را به ایجاد کیوسک فروش مطبوعات در نظر بگیرند .
البته از طرفی باید از این که برخی از کیوسکداران فروش مطبوعات اقدام به فروش دخانیات می کنند متأسف شد و ایکاش حال که همه از سلامتی صحبت می کنیم در مکان های عرضه ی محصولات فرهنگی و فروش مطبوعات از فروش هرگونه دخانیات جلوگیری به عمل آید .
در این راستا سري به كيوسك هاي مطبوعات شوش زديم و با صاحبان زحمتكش اين كيوسك ها به گفت وگو نشستيم تا درد و دل اين قشر گم شده در جامعه را بشنويم و به اميد بهبود وضعيت شغلي آنان، مشكلاتشان را منعكس كنيم و از طرفي مطبوعات را از زبان روزنامه فروشان بكاويم! در زیر هر سئوال را که پرسیده ایم جواب آن را به ترتیب از کیوسک داران به رشته ی تحریر در آورده ایم :
*آيا توزيع مطبوعات رضايتبخش است؟
ـ عبدالکریم راشدی نماینده روزنامه های همشهری ، ایران ، کارون و صدای کرخه :
به جز روزنامه جام جم که برای عیسی خدادادی ساعات اولیه ی صبح می رسند ، سایر نشریات ساعت 12:30 از اهواز با پست ارسال می گردند و در نتیجه از ساعت 4 بعدازظهر به بعد ما فروش روزنامه داریم و خوانندگانی که صبح روزنامه ی جام جم را تهیه کرده اند دیگر سراغ روزنامه ای دیگر نمی آیند .
ـ سواری فروشنده ای که غیر مستقیم نشریات خود را از نمایندگی ها خریداری می کند :
با توجه به این که قبلا در همین کیوسک نبش خیابان شهید رجایی به فروش مطبوعات می پرداختم ، لذا مشترکین ثابتی دارم که روزنامه روزنامه های خود را از من خریداری می کنند که کتابخانه های عمومی شوش یکی از این مشترکین است ، اما بعد از این که مالک کیوسک را از من گرفت ، منم هم بساط کفاشی خود را کنار همین کیوسک راه اندازی کردم و در کنار آن روزنامه های مشترکین خود را از نمایندگی های دیگر تأمین می کنم .
ـ احسان رجبی یکی دیگر از کیوسک داران غیر مستقیم فروش مطبوعات شوش :
بر خلاف این که مجوز این کیوسک مطبوعاتی است و زمانی که برادرم پیوند رجبی در قید حیات بود نمایندگی مستقیم نشریات را داشت ، اما وقتی که دارفانی را وداع گفت و من از نظر تهیه نشریات بی تجربه بودم و از طرفی بیکار بودم ، آمدم انواع تنقلاب و دخانیات را برای فروش آوردم و اگر زمینه فراهم شود به اهواز می رفتم و نمایندکی چندتا نشریه را خواهم گرفت .
ـ عیسی خدادادی نماینده روزنامه جام جم و روزنامه ی نوع خوزستان :
نحوه ی توذیع مطبوعات بسیار خود است چون روزنامه ی جام جم همان ساعات اولیه ی صبح به شوش می سد ، اما مشکل من نا امنی است ، چون تا کنون ساعت 6 صبح که روزنامه بهشوش می رسد و من درب مغازه را باز می کنم تا کنون دو بار توسط افراد ولگرد و یا معتاد زیر مشت و لنگ قرار گرفته ام و یک بار گوشی موبایلم شکست و من این موضوع را هم به نیروی انتظامی اطلاع دادم و هم به اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی گفتم که این مشکل را برطرف کنند ، اما هنوزم هم با توجه به این که جانباز شیمایی 8 سال دفاع مقدس هستم ولی خوشبختانه پرونده ای تشکیل ندادم و از طرفی از ناحیه چشم هم مشکل دارم با ترس و وحشت ساعت 6 صبح قبل از همه درب مغازه را باز می کنم .
*با توجه به وضعيت موجود توزيع مطبوعات، از شغل خود راضي هستيد؟
ـ عبدالکریم راشدی :
با توجه به کرایه ی محل نسب کیوسک که به حساب شهرداری پرداخت می کنیم و از طرفی چون روزنامه ها با تأخیر به شوش می رسند به عنوان یک شغل ثابت که بتوان یک زندگی را بچرخاند نباید نگاه کرد ، خصوصاً برای من که به جز مطبوعات چیز دیگری نمی فروشم و از طرفی با توجه به این که در اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی هم تشکیل پرونده داده ام متأسفانه تاکنون حتی یک بار آگهی هم به ما نداده است که پورسانت آن را هم بر درآمد خود که اندک است بیافزایم و اگر عشق و علاقه به شهرم نبود بی شک منم مثل خیلی های دیگر که عطای مطبوعات را بر لقایش بخشیدند منم هم به جمع آنها ملحق می شم ولی وقتی که می بینم یک جوان برای تهیه ی نشریه ی مورد نظر خود پیش من می آید و اگر من هم کنار برم ، خوانندگان نشریات ناچاراً باید به شهرستان دزفول بروند و روزنامه یا مجله ی خود را خریداری کنند
ـ سواری :
همان طور که می بینید من یک دکه ی محقر دارم و وقتی هم که بارندگی باشد و یا هوا بسیار گرم و طاقت فرسا باشد نمی توانم به اینجا بیایم ، از شهرداری و شورای شهر هم خواسته ام که مکانی برای نصب کیوسک به من بدهند تا روزی خود و زن و بچه هایم را در بیاورم اما متأسفانه پاسخ منفی در یافت کرده ام و لذا نمی توان در چنین شرایطی بگویم که فروش مطبوعات شغلی برای من است .
ـ احسان رجبی :
من تا این لحظه نتوانسته ام به اهواز برم تا شاید نمایندگی نشریه ای را به نام خود ثبت کنم و به همین منظور تا رفع این مشکل به فروش تنقلاب و انواع سیگار رو آورده ام که اگر مشکل نمایندگی من برطرف شود بی شک می دانم که در کنار مطبوعات که یک کار فرهنگی است نمی شود سیگار وجود داشته باشد .
عیس خدادادی :
برای من که فقط نمایندگی دو روزنامه ی جام جم و نور خوزستان هستم نمی تواند به عنوان یک شغل به فروش مطبوعات نگاه کرد و اگر من در کنار نشریات ، نوشت افزار نداشته باشم با 16 درصد پورسانت از دو نشریه که نمی شود زندگی را گذراند . تنها کسی که ثابت کرد در شهرستان شوش می شود با فروش مطبوعات می شود یک زندگی پنج نفره را چرخاند ، زنده یاد ناجح گل گلی بود که آن زمان فقط با فروش مطبوعات مایحتاج خود را تأمین می کرد که البته کل نشریات مؤسسه ی اطلاعات و انواع مجلات « روزهای زندگی ـ راه زندگی ـ خانواده ـ خانواده ی سبز ـ قصه های زندگی و ..... مستقیماً برای او می آمد و پورسانت این هم نشریه رقم قابل توجهی خواهد بود .
*كدام نشریات فروش بيشتري دارد؟
ـ عبدالکریم راشدی :
روزنامه هایی مثل کارون ، نور خوزستان ، همشهری و ایران چون نسبت به سایر نشریات قیمت مناسب تری دارند معمولا فروش بیشتری دارند .
ـ سورای :
نورخوزستان و جام جم
ـ احسان رجبی :
جام جم و نور خوزستان
ـ عیسی خدادادی :
با توجه به این که روزنامه های جام جم و نور خوزستان صبح به شوش می رسند ، در واقع همین دو روزنامه فروش بیشتری در شوش دارند .
*كيوسكها و كيوسك داران با چه مشكلات و محدوديتهايي روبرو هستند؟
ـ عبدالکریم راشدی :
به نظر من اولین مشکل ما کرایه ای است که به شهرداری به صورت ماهانه پرداخت می کنیم که همین کار باعث شده تعداد کیوسک های شوش از عدد 17 به سه تا چهار تا کاهش یابد و دومین مشکل ما تأخیر در رسیدن روزنامه ها به پست است که اگر این دو مشکل حل شوند دیگر دغدغه ای نخواهیم داشت .
ـ سواری :
همان طور که قبلا گفتم تنها مشکل من دادن مجوز نصب کیوسک توسط شهرداری و شورای اسلامی شهر شوش است تا بتوانم نمایندگی سایر نشریاتی که به شوش نمی آیند را بگیرم .
ـ احسان رجبی :
تنها مشکل من نداشتن آدرسی از نشریات بود که رئیس انجمن روزنامه نگاران شهرستان شوش چندتا آدرس به من داده که ظرف سه روز آینده به اهواز می روم و نمایندگی روزنامه ی اطلاعات را خواهم گرفت .
عیسی خدادادی :
برقراری امنیت در ساعات اولیه صبح تنها مشکل من است که اگر به این حالت پیش رود من امنیت جانی ندارم و ممکن است یکی از این روزها به دست ولگردها و یا معتادین که در آن ساعات پرسه می زنند کشته شوم .
شایان ذکر است به سراغ نمایندگی روزنامه ی کیهان رفتیم که با علیرضا یا محمد سیلانی گفت و گویی داشته باشیم که مغازه ی ایشان بسته بود .
